Dưới đây là 7 danh nhân văn hóa Việt Nam được UNESCO vinh danh, sắp xếp theo thứ tự năm công nhận:
🕰️ 1. Nguyễn Trãi (1380 – 1442)
-
Năm UNESCO vinh danh: 1980
-
Dịp: Kỷ niệm 600 năm sinh
-
Công lao: Danh nhân văn hóa kiệt xuất, nhà chính trị – quân sự – văn học lớn, tác giả Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập.
🕰️ 2. Nguyễn Du (1765 – 1820)
-
Năm UNESCO vinh danh: 1965 (ghi nhận trước nhưng kỷ niệm chính thức 2015)
-
Công lao: Đại thi hào dân tộc, tác giả Truyện Kiều, có ảnh hưởng sâu rộng trong văn học nhân loại.
🕰️ 3. Chu Văn An (1292 – 1370)
-
Năm UNESCO vinh danh: 2019
-
Dịp: 650 năm mất
-
Công lao: Nhà giáo mẫu mực, biểu tượng của tinh thần liêm chính, trung thực, trọng đạo lý trong giáo dục.
🕰️ 4. Hồ Chí Minh (1890 – 1969)
-
Năm UNESCO vinh danh: 1987
-
Dịp: 100 năm sinh
-
Công lao: Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất có ảnh hưởng toàn cầu.
🕰️ 5. Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888)
-
Năm UNESCO vinh danh: 2022
-
Dịp: 200 năm sinh
-
Công lao: Nhà thơ lớn của dân tộc, tác phẩm Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, tôn vinh lòng yêu nước và nhân nghĩa.
🕰️ 6. Hồ Xuân Hương (1772 – 1822)
-
Năm UNESCO vinh danh: 2022
-
Dịp: 250 năm sinh, 200 năm mất
-
Công lao: “Bà chúa thơ Nôm”, người phụ nữ tiêu biểu cho tinh thần nhân văn, tự do, bình đẳng giới trong văn học Việt.
🕰️ 7. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791)
-
Năm UNESCO vinh danh: 2023
-
Dịp: 300 năm sinh
-
Công lao: Đại danh y, người đặt nền móng cho y học cổ truyền Việt Nam, tác giả Hải Thượng y tông tâm lĩnh.
📘 Tóm tắt theo thứ tự năm UNESCO công nhận:
Năm | Danh nhân | Lĩnh vực nổi bật |
---|---|---|
1980 | Nguyễn Trãi | Văn hóa, chính trị, văn học |
1987 | Hồ Chí Minh | Chính trị, văn hóa, tư tưởng |
2019 | Chu Văn An | Giáo dục, đạo đức học |
2022 | Nguyễn Đình Chiểu | Văn học, yêu nước |
2022 | Hồ Xuân Hương | Văn học, bình đẳng giới |
2023 | Lê Hữu Trác | Y học, nhân đạo |
2015 (ghi nhận lại) | Nguyễn Du | Văn học, nhân văn toàn cầu |
TẠI SAO NHỮNG DANH NHÂN NÀY ĐƯỢC VINH DANH?
dưới đây là lý do cụ thể UNESCO vinh danh 7 danh nhân văn hóa Việt Nam, kèm ý nghĩa nhân loại học – giáo dục – văn hóa toàn cầu, trình bày ngắn gọn, chuẩn mực theo hồ sơ UNESCO:
🕊 1. Nguyễn Trãi (1380 – 1442)
Vinh danh năm: 1980 – nhân kỷ niệm 600 năm sinh
Lý do UNESCO công nhận:
-
Là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.
-
Góp phần to lớn vào tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước và hòa bình.
-
Tác phẩm Bình Ngô đại cáo được xem là “Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam”.
-
Thể hiện tầm nhìn tiến bộ: “Lấy dân làm gốc, vì dân mà trị nước” — phù hợp với giá trị phổ quát mà UNESCO đề cao.
📜 2. Nguyễn Du (1765 – 1820)
Vinh danh: 2015 (200 năm mất)
Lý do:
-
Là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới.
-
Tác phẩm Truyện Kiều phản ánh tinh thần nhân đạo sâu sắc, đề cao quyền sống – phẩm giá con người.
-
Thơ văn ông vượt qua biên giới quốc gia, được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ.
-
UNESCO nhấn mạnh giá trị nhân bản và đồng cảm toàn cầu trong sáng tác của ông.
🎓 3. Chu Văn An (1292 – 1370)
Vinh danh: 2019 – nhân 650 năm mất
Lý do:
-
Là nhà giáo, nhà tư tưởng đạo đức mẫu mực.
-
Biểu tượng của tinh thần trọng đạo lý, trung thực, thanh liêm trong giáo dục.
-
Tư tưởng của ông thể hiện triết lý nhân văn phổ quát: “Dạy làm người trước khi dạy chữ.”
-
UNESCO đánh giá cao đóng góp về đạo đức giáo dục và tinh thần học tập suốt đời.
🌍 4. Hồ Chí Minh (1890 – 1969)
Vinh danh: 1987 – nhân 100 năm sinh
Lý do:
-
Là Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hóa kiệt xuất.
-
Tư tưởng và hoạt động của Người thể hiện khát vọng hòa bình, độc lập, tự do, bình đẳng dân tộc.
-
Có ảnh hưởng toàn cầu, cổ vũ cho các phong trào giải phóng dân tộc và nhân quyền.
-
UNESCO nhấn mạnh: Hồ Chí Minh là biểu tượng của sự gắn kết giữa dân tộc và nhân loại.
✍️ 5. Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888)
Vinh danh: 2022 – nhân 200 năm sinh
Lý do:
-
Nhà thơ – thầy thuốc mù nhưng “sáng trong lòng”, thể hiện tinh thần nhân nghĩa, yêu nước.
-
Lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc tôn vinh chính nghĩa, lòng trung hiếu và đạo đức nhân dân.
-
UNESCO ca ngợi ông là nhà văn hóa dân gian, biểu tượng của lòng kiên cường và giáo dục nhân cách.
🌸 6. Hồ Xuân Hương (1772 – 1822)
Vinh danh: 2022 – nhân 250 năm sinh, 200 năm mất
Lý do:
-
Nữ thi sĩ tiên phong, được mệnh danh “Bà chúa thơ Nôm”.
-
Tác phẩm phản ánh quyền bình đẳng giới, khát vọng tự do và phê phán bất công xã hội.
-
UNESCO vinh danh bà vì đóng góp cho tiếng nói nữ quyền trong văn học châu Á.
⚕️ 7. Lê Hữu Trác (Hải Thượng Lãn Ông, 1720 – 1791)
Vinh danh: 2023 – nhân 300 năm sinh
Lý do:
-
Là danh y kiệt xuất, người đặt nền tảng cho y học cổ truyền Việt Nam.
-
Tác phẩm Hải Thượng y tông tâm lĩnh có giá trị triết học và đạo đức y học sâu sắc.
-
UNESCO ghi nhận tinh thần nhân đạo, lòng yêu thương con người và quan niệm “y đức song hành y thuật”.
📘 Tổng kết – 3 giá trị chung mà UNESCO nhìn thấy ở Việt Nam
-
Tư tưởng nhân nghĩa, hòa bình, nhân văn – từ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du đến Hồ Chí Minh.
-
Giáo dục và đạo đức làm gốc – từ Chu Văn An, Nguyễn Đình Chiểu, Lê Hữu Trác.
-
Tinh thần bình đẳng, tự do và sáng tạo – thể hiện qua Hồ Xuân Hương và các danh nhân khác.