Các Chiến Lược Để Việt Nam Đạt Tăng Trưởng GDP >8% Năm 2025
Cách Việt Nam thoát bẫy thu nhập trung bình?
Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên, cụ thể là 8,3-8,5%, nhằm tạo nền tảng cho tăng trưởng hai con số từ năm 2026. Đây là mục tiêu tham vọng, cao hơn dự báo cơ sở của một số tổ chức như UOB (6,9%) hay Standard Chartered (6,7%), nhưng khả thi nếu tận dụng đà phục hồi từ năm 2024 (7,09%) và thực hiện các biện pháp đồng bộ. Dưới đây là các chiến lược chính, dựa trên các nghị quyết của Chính phủ, Quốc hội và khuyến nghị từ chuyên gia:
| Chiến lược | Mô tả chi tiết | Tác động dự kiến |
|---|---|---|
| Đẩy mạnh đầu tư công và tư nhân | Giải ngân vốn đầu tư công đạt 95% kế hoạch (khoảng 875 nghìn tỷ đồng, tăng 84,3 nghìn tỷ so với kế hoạch ban đầu), làm vốn mồi thu hút đầu tư tư nhân và FDI (mục tiêu FDI 28 tỷ USD, tổng vốn đầu tư xã hội 174 tỷ USD, chiếm 33,5% GDP). Ưu tiên dự án trọng điểm hạ tầng, công nghệ cao. | Đóng góp 2-3% vào tăng trưởng, kích thích tổng cầu và tạo việc làm. |
| Kích thích tiêu dùng nội địa | Tập trung vào tiêu dùng (chiếm 2/3 GDP), với tổng mức bán lẻ tăng 12%. Nâng thu nhập dân cư, ổn định giá cả, thúc đẩy du lịch (20 triệu khách quốc tế), phát triển kinh tế ban đêm và thương mại điện tử. Kiểm soát lạm phát dưới 4,5% để duy trì sức mua. | Tăng tổng cầu nội địa, bù đắp rủi ro từ xuất khẩu, góp 4-5% tăng trưởng. |
| Tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ doanh nghiệp | Tăng trưởng tín dụng 16%, tập trung vào doanh nghiệp nhỏ và vừa, kinh tế tư nhân. Cải thiện môi trường kinh doanh, giảm thủ tục hành chính, khuyến khích đổi mới sáng tạo. | Hỗ trợ sản xuất, giảm tình trạng doanh nghiệp rút lui (58,3 nghìn doanh nghiệp trong tháng 1/2025). |
| Thúc đẩy xuất khẩu và hội nhập | Kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 12%, thặng dư thương mại 30 tỷ USD. Tận dụng FTA, chuyển dịch chuỗi cung ứng (friend-shoring), tập trung vào điện tử, dệt may, nông sản. | Duy trì động lực xuất khẩu, chiếm 30-40% GDP. |
| Cải cách thể chế và phát triển công nghệ | Sửa luật (Doanh nghiệp, Đầu tư, Khoa học Công nghệ), thúc đẩy chuyển đổi số, kinh tế xanh, AI, bán dẫn. Đầu tư giáo dục, nguồn nhân lực trẻ (62% dân số lao động). | Nâng năng suất, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ gia công sang công nghệ cao, góp 15-20% tăng trưởng dài hạn. |
Các Rủi Ro Khi Theo Đuổi Tăng Trưởng >8%
Mặc dù mục tiêu khả thi, nhưng tăng trưởng cao có thể dẫn đến các rủi ro vĩ mô, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu bất ổn. Dưới đây là các rủi ro chính, với điểm số theo thang 10 (dựa trên mức độ nghiêm trọng và xác suất từ các báo cáo như OECD, VEPR, IMF):
| Rủi ro | Mô tả ngắn gọn | Điểm (thang 10) | Lý do chấm điểm |
|---|---|---|---|
| Bất ổn địa chính trị và thương mại | Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, thuế quan Trump, bảo hộ mậu dịch ảnh hưởng xuất khẩu và FDI. | 9/10 | Rủi ro cao nhất, có thể làm giảm tăng trưởng 1-2%, ảnh hưởng 30-40% GDP từ xuất khẩu. |
| Lạm phát kéo dài và bất ổn tiền tệ | Tăng trưởng cao dẫn đến lạm phát vượt 4,5%, áp lực từ giá năng lượng, thực phẩm và tỷ giá VND/USD. | 8/10 | Xác suất cao nếu tín dụng tăng nhanh, ảnh hưởng sức mua và ổn định vĩ mô. |
| Nợ công cao và rủi ro tài khóa | Bội chi 4-4,5% GDP, nợ công có thể vượt ngưỡng 5%, từ đầu tư công lớn. | 7/10 | Tăng rủi ro vỡ nợ nếu không kiểm soát, nhưng vẫn dưới ngưỡng an toàn so với các nước mới nổi. |
| Suy thoái toàn cầu và gián đoạn chuỗi cung ứng | Tăng trưởng thế giới chỉ 3,2%, ảnh hưởng nhu cầu xuất khẩu, thiên tai như bão Yagi. | 8/10 | Ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, nhưng Việt Nam có thể bù đắp bằng nội lực. |
| Biến đổi khí hậu và bất bình đẳng xã hội | Thiên tai, dân số già hóa, khoảng cách giàu nghèo tăng, thiếu lao động chất lượng cao. | 7/10 | Rủi ro dài hạn, ảnh hưởng năng suất và ổn định xã hội, nhưng ít cấp bách trong 2025. |
Để giảm thiểu rủi ro, cần cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định vĩ mô, như kiểm soát chặt tín dụng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
