GS Lê Văn Thiêm (1918 – 1991) “cha đẻ của Toán học hiện đại Việt Nam
Mình sẽ tóm tắt về GS Lê Văn Thiêm (1918 – 1991), được coi là “cha đẻ của Toán học hiện đại Việt Nam”:
1. Học vấn và sự nghiệp quốc tế
-
Ông là một trong những tiến sĩ toán học đầu tiên của Việt Nam (bảo vệ tiến sĩ ở Đức, 1945, dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Georges de Rham – nhà toán học Thụy Sĩ nổi tiếng).
-
Từng giảng dạy, nghiên cứu ở Đức, Thụy Sĩ, Pháp trước khi về nước (1951).
2. Công trình và đóng góp khoa học
-
Lĩnh vực chuyên sâu: Hình học vi phân, Giải tích phức nhiều biến.
-
Có nhiều công bố quốc tế trên các tạp chí toán học châu Âu (trước 1950).
-
Sau khi về Việt Nam, điều kiện nghiên cứu hạn chế, ông chuyển trọng tâm sang xây dựng nền Toán học nước nhà hơn là tiếp tục công trình cá nhân.
-
Ông cùng với GS Hoàng Tụy, Tạ Quang Bửu… đặt nền móng cho các hướng nghiên cứu hiện đại của Toán học Việt Nam (Giải tích, Tối ưu, Hình học vi phân…).
3. Đóng góp tổ chức – giáo dục
-
Sáng lập và Viện trưởng đầu tiên của Viện Toán học Việt Nam (1970).
-
Cùng GS Hoàng Tụy và các đồng nghiệp xây dựng tạp chí Acta Mathematica Vietnamica (1976) – tạp chí toán quốc tế đầu tiên của Việt Nam.
-
Tham gia sáng lập Trường ĐH Sư phạm Hà Nội và ĐH Tổng hợp Hà Nội, đào tạo nhiều thế hệ toán học đầu tiên.
-
Là người khởi xướng các kỳ thi chọn học sinh giỏi toán quốc gia và Olympic Toán quốc tế (IMO) cho Việt Nam. Nhờ đó, Việt Nam dự IMO từ năm 1974 và sớm đạt thành tích cao.
4. Ý nghĩa
-
Không chỉ là nhà toán học giỏi, ông là người đặt nền móng cho cả một hệ thống nghiên cứu và đào tạo toán học hiện đại ở Việt Nam.
-
Được giới toán học quốc tế biết đến, nhiều thế hệ học trò (như GS Ngô Bảo Châu) được hưởng thành quả từ nền móng ông gây dựng.
👉 Tóm lại: Công trình khoa học cá nhân của Lê Văn Thiêm là ở giải tích phức nhiều biến và hình học vi phân, nhưng đóng góp lớn nhất của ông chính là xây dựng nền toán học Việt Nam hiện đại, đào tạo nhân lực, lập viện nghiên cứu, tạp chí, và đưa Việt Nam hội nhập quốc tế.
