Tôn giáo nào thì GNI sẽ cao? Tính xác suất?

Sử dụng GNI (Gross National Income) bình quân đầu người, 2024–2025, và tôn giáo chính của quốc gia. Ta nhóm các nước theo tôn giáo lớn:

Tôn giáo chính	Quốc gia điển hình	GNI bình quân (USD/người)
Thiên Chúa giáo	Mỹ, Đức, Pháp, Italy	40,000 – 70,000
Không tôn giáo / Secular	Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch	55,000 – 75,000
Phật giáo	Nhật, Hàn, Thái Lan	7,000 – 40,000
Hồi giáo	Saudi Arabia, Indonesia, Pakistan	6,000 – 23,000
Ấn Độ giáo	Ấn Độ, Nepal	2,500 – 3,000

Thiên Chúa giáo: Nhiều nước phương Tây có GNI cao → xác suất “GNI cao hơn trung bình toàn cầu” lớn.
Không tôn giáo / Secular: Bắc Âu (Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch) có GNI và HDI cực cao → xác suất GNI cao hơn trung bình toàn cầu cũng rất lớn.
Phật giáo: Nhật, Hàn cao nhưng Thái, Campuchia thấp → xác suất trung bình vừa phải.
Hồi giáo: Một số nước dầu mỏ như Saudi rất cao, nhưng phần lớn thấp → xác suất trung bình thấp.
Ấn Độ giáo: Phần lớn GNI thấp → xác suất GNI cao thấp nhất.

Tôn giáo chính	Xác suất GNI cao hơn trung bình (ước lượng)	Nhận xét
Không tôn giáo / Secular	Rất cao (~80–90%)	Bắc Âu, Canada, Úc, New Zealand
Thiên Chúa giáo	Cao (~70–80%)	Phần lớn châu Âu, Mỹ, Canada
Phật giáo	Trung bình (~40–50%)	Nhật, Hàn cao, Đông Nam Á thấp
Hồi giáo	Thấp (~20–30%)	Dầu mỏ có cao, phần lớn thấp
Ấn Độ giáo	Rất thấp (~10–15%)	Gần như toàn bộ thấp hơn trung bình

Các nước ít tôn giáo cá nhân hoặc Thiên Chúa giáo có xác suất GNI cao hơn trung bình lớn nhất.
Các nước tôn giáo đa dạng nhưng thể chế yếu (Ấn Độ giáo, Hồi giáo phần lớn) → GNI thấp.
Kết luận quan trọng: Tôn giáo không quyết định trực tiếp GNI, nhưng có xu hướng gắn với thể chế, văn hóa, giáo dục:
- Thiên Chúa giáo phương Tây → thể chế tốt → GNI cao.
- Bắc Âu Secular → thể chế cực tốt → GNI cực cao.
- Ấn Độ giáo/Hồi giáo → thể chế yếu → GNI thấp.

Bài viết liên quan