Tại sao các nước lại đánh thuế tiền gửi tiết kiệm? Trung Quốc có đánh thuế không? có phải các nước phát triển sẽ đánh thuế tiền gửi tiết kiệm

Tại sao các nước lại đánh thuế tiền gửi tiết kiệm? tại sao có nước lại không? Trung Quốc có đánh thuế không? có phải các nước phát triển sẽ đánh thuế tiền gửi tiết kiệm

tóm lại theo ba lớp: (1) Lý do đánh thuế, (2) Lý do miễn/không đánh thuế, (3) Trung Quốc & bức tranh phát triển – đang phát triển.

1. Vì sao nhiều nước đánh thuế lãi tiền gửi tiết kiệm?

• Nguyên tắc công bằng thuế: Thu nhập từ tiền gửi (interest income) cũng là một loại thu nhập thụ động giống như cổ tức, lãi trái phiếu… nên phải chịu thuế để công bằng với người lao động hưởng lương.

• Nguồn thu ngân sách: Ở các nước phát triển, lượng tiền gửi và lãi khá lớn. Nếu miễn toàn bộ thì nhà nước sẽ mất một nguồn thu ổn định.

• Chống né thuế: Nếu không đánh, người giàu có thể “né thuế” bằng cách gửi tiền thay vì đầu tư vào chứng khoán/bất động sản (đang bị đánh thuế).

• Khuyến khích tiêu dùng/đầu tư: Đánh thuế lãi tiết kiệm ở mức vừa phải có thể gián tiếp khuyến khích người dân đưa vốn vào sản xuất – kinh doanh thay vì “chôn” trong ngân hàng.

2. Vì sao có nước lại không đánh thuế hoặc đánh rất nhẹ?

• Ổn định hệ thống tài chính: Ở các nước đang phát triển, ngân hàng cần hút vốn từ dân để cho vay doanh nghiệp → miễn/giảm thuế để khuyến khích gửi tiền.

• Thu nhập từ lãi nhỏ: Đa số người gửi tiền là dân thường, lãi suất tiết kiệm không cao → nếu thu thuế thì chi phí hành chính > tiền thu được.

• Bảo vệ tầng lớp trung lưu & người già: Lãi tiết kiệm thường là nguồn thu nhập chính của người về hưu, nếu đánh thuế mạnh sẽ gây phản ứng xã hội.

• Chính sách khuyến khích tiết kiệm nội địa: Một số nước (ví dụ Singapore, một số thời kỳ ở Trung Quốc) muốn khuyến khích tiết kiệm để tạo vốn đầu tư trong nước.

3. Trung Quốc có đánh thuế tiền gửi không?

• Về nguyên tắc, lãi tiền gửi thuộc diện “thu nhập từ lãi” (interest income), chịu thuế thu nhập cá nhân 20% theo luật.

• Tuy nhiên, từ năm 1999, Trung Quốc đã miễn thuế đối với lãi tiền gửi cá nhân (do khủng hoảng tài chính châu Á và để khuyến khích tiết kiệm trong dân).

• Sau đó nhiều lần có bàn chuyện khôi phục lại thuế này, nhưng đến nay vẫn đang miễn cho cá nhân.
  👉 Nói cách khác: luật có quy định, nhưng thực tế không thu với người gửi dân dụng.

4. Có phải các nước phát triển đều đánh thuế lãi tiết kiệm?

• Đa số nước phát triển (Mỹ, Anh, Úc, Nhật, Hàn Quốc, EU): Có đánh, nhưng thường có ngưỡng miễn / allowance để bảo vệ người gửi nhỏ.

• Một số ngoại lệ (Singapore, Trung Quốc, vài nước Trung Đông): miễn toàn bộ hoặc một phần để thu hút vốn.

• Xu hướng chung:

  • Nước phát triển: đánh thuế để đảm bảo công bằng thu nhập & nguồn thu ngân sách, vì hệ thống tài chính đã vững.

  • Nước đang phát triển: thường miễn/giảm để khuyến khích tiết kiệm – ổn định ngân hàng.

👉 Tóm gọn:

• Đánh thuế = công bằng + nguồn thu + khuyến khích vốn chảy vào sản xuất.

• Không đánh thuế = khuyến khích tiết kiệm, hỗ trợ ngân hàng, bảo vệ người dân.

• Trung Quốc hiện miễn, nhưng vẫn giữ quyền áp thuế lại nếu cần.

• Các nước phát triển hầu hết có thuế, nhưng “giảm sốc” bằng ngưỡng miễn (UK PSA, India 80TTA, Nhật khấu trừ nhỏ…).

Dưới đây là bản timeline chính sách thuế lãi tiền gửi/tài khoản tiết kiệm ở Trung Quốc từ khi bắt đầu áp thuế → thay đổi → miễn/tạm dừng, theo các nguồn tìm được. Có những chỗ chưa rõ mốc chính xác hoặc chi tiết nhỏ, nhưng đủ để thấy xu hướng và bước ngoặt.

Timeline: Chính sách thuế lãi tiền gửi ở Trung Quốc

Nhận xét / Xu hướng

• Trung Quốc từng áp thuế 20% vào lãi tiền gửi cá nhân (1999) → giảm xuống 5% (2007) → sau đó miễn thuế trong thực tiễn từ khoảng 2008.

• Luật vẫn giữ quy định thu thuế lãi tiền gửi (thuế suất 5%) như một công cụ, mặc dù thực tế thu ít hoặc tạm dừng áp dụng với cá nhân gửi tiết kiệm nhỏ lẻ.

• Một số khoản tiết kiệm đặc biệt vẫn có miễn trừ; cơ chế khấu trừ tại nguồn, tổ chức chi trả lãi phải khấu thu thuế nếu có.