Ảnh hưởng của Mỹ/ Phương Tây và Nga/Trung tại các điểm nóng?

Ảnh hưởng của Mỹ/ Phương Tây và Nga/Trung tại các điểm nóng?

Ở Trung Đông – Bắc Phi, Mùa xuân Ả Rập không chỉ là biểu tình trong nước mà nhanh chóng trở thành “chiến trường ủy nhiệm” giữa các cường quốc bên ngoài.

🦅 Mỹ và phương Tây

• Tunisia, Ai Cập: Mỹ ban đầu ủng hộ “dân chủ hóa”, gây áp lực để Mubarak từ chức. Sau đó Mỹ vẫn duy trì quan hệ chặt với quân đội Ai Cập.

• Libya: NATO (do Mỹ, Pháp, Anh dẫn đầu) mở chiến dịch không kích lật đổ Gaddafi (2011). Kết quả: chính quyền sụp đổ, đất nước rơi vào hỗn loạn.

• Syria: Mỹ và EU hỗ trợ phe đối lập, trang bị vũ khí, viện trợ, nhưng tránh can thiệp quân sự trực tiếp quy mô lớn.

• Yemen, Bahrain: Mỹ duy trì thế cân bằng vì lợi ích chiến lược (căn cứ quân sự ở Bahrain, chống khủng bố tại Yemen).

👉 Mục tiêu: mở rộng ảnh hưởng, kiểm soát năng lượng (dầu khí), duy trì an ninh cho Israel, ngăn khủng bố.

🪆 Nga

• Syria: Nga là đồng minh lớn nhất của Assad. Từ 2015, Nga trực tiếp đưa quân không quân, cố vấn, vũ khí → giúp Assad giữ được chính quyền.

• Libya: Nga ủng hộ tướng Haftar (phía Đông Libya), đối nghịch với chính phủ được LHQ công nhận ở Tripoli (được Thổ Nhĩ Kỳ và một số nước phương Tây hậu thuẫn).

• Ai Cập: Nga mở rộng hợp tác quân sự – năng lượng với chính quyền quân đội sau 2013.

👉 Mục tiêu: khôi phục ảnh hưởng tại Trung Đông (thời hậu Xô Viết), kiểm soát cảng chiến lược (Tartus – Syria), đối trọng với NATO.

🐉 Trung Quốc

• Thái độ thận trọng: Trung Quốc ít can dự quân sự, chủ yếu phản đối các cuộc can thiệp kiểu NATO.

• Syria, Libya, Yemen: Trung Quốc nhiều lần phủ quyết nghị quyết HĐBA LHQ do Mỹ – phương Tây đưa ra (nhất là liên quan trừng phạt, can thiệp quân sự).

• Kinh tế: Tập trung bảo vệ lợi ích dầu khí, hợp đồng hạ tầng. Ví dụ: dầu Libya trước 2011 cung cấp ~3% nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc.

• Sau 2015: tăng cường hiện diện qua Sáng kiến Vành đai – Con đường, xây dựng cảng, đường sắt ở Ai Cập, Algeria, Djibouti (căn cứ quân sự).

👉 Mục tiêu: đảm bảo năng lượng, mở rộng ảnh hưởng kinh tế – chiến lược, không để phương Tây độc quyền.

📌 Kết luận

• Mùa xuân Ả Rập biến thành trò chơi địa chính trị:

  • Mỹ/Phương Tây = ủng hộ “cách mạng màu” + lật đổ chính quyền không thân thiện.

  • Nga = cứu chính quyền đồng minh (Assad), chống NATO.

  • Trung Quốc = bảo vệ lợi ích kinh tế, đối trọng ngoại giao.

• Kết quả: nội chiến kéo dài, đất nước bị chia rẽ, dân thường lãnh đủ.