Tổng quan về Pakistan - anh hàng xóm đông dân cạnh Ấn Độ

Dưới đây là tổng quan về Pakistan — vị trí, dân số, chính trị, kinh tế, xã hội — dựa trên các dữ liệu mới nhất (2024–2025), cũng như những điểm mạnh và thách thức nổi bật.

1) Vị trí, dân số & đặc điểm cơ bản

Tên đầy đủ: Cộng hòa Hồi giáo Pakistan
Vị trí địa lý: Nam Á; giáp Ấn Độ phía đông, Afghanistan phía tây, Iran phía tây nam, Trung Quốc phía bắc; phía nam giáp biển Ả Rập (Arabian Sea).
Diện tích: khoảng 881.913 km²
Dân số: ~241,5 triệu người (theo cuộc điều tra dân số năm 2023)
Cơ cấu dân số:
- Tỷ lệ trẻ cao: khoảng 26% dân số từ 15-29 tuổi
- Tỷ lệ lao động trong độ tuổi 15-59 chiếm ~53,8%
Mức đô thị hóa: tăng nhưng vẫn còn đông dân cư sống ở nông thôn.
Ngôn ngữ chính: Urdu và tiếng Anh là hai ngôn ngữ chính thức hành chính; nhiều ngôn ngữ bản địa như Punjabi, Pashto, Sindhi…
Tôn giáo: chủ yếu là Hồi giáo (Sunni), với thiểu số Shi’a và các nhóm tôn giáo nhỏ khác.

2) Chính trị & thể chế

Pakistan có hệ thống chính trị có pha trộn giữa dân chủ và quân sự – với vai trò của quân đội vẫn rất quan trọng, đặc biệt trong an ninh, biên giới và các dự án lớn quốc gia.
Có thay đổi chính phủ tương đối thường xuyên, với các đảng lớn như đảng dân chủ, đảng Nhân dân Pakistan (PPP), đảng Muslim League (N-Leage), cũng như vai trò của các thẩm quyền quân sự và các cấu trúc quyền lực ngoài chính phủ dân sự.
Một số vấn đề chính trị – bất ổn khu vực biên giới, xung đột với Ấn Độ, căng thẳng nội bộ về sắc tộc và khu vực – tiếp tục là thách thức quản trị.

3) Kinh tế

Tình hình hiện tại

Sau một giai đoạn khủng hoảng tài chính – kinh tế (nợ công cao, lạm phát, thâm hụt cán cân thanh toán) giai đoạn 2022-2024, Pakistan đang trong quá trình phục hồi, nhờ hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế (IMF, Ngân hàng Thế giới…) và cải cách trong các lĩnh vực thuế, năng lượng, doanh nghiệp nhà nước
Tăng trưởng GDP năm tài chính 2024-25 ước khoảng 2.5-2.7%
Kinh tế có dấu hiệu ổn định hơn: lạm phát giảm, chính sách tiền tệ được điều chỉnh, niềm tin doanh nghiệp bắt đầu phục hồi.

Cơ cấu & thành phần

Nông nghiệp vẫn chiếm vai trò lớn về lao động và xuất khẩu, nhưng tốc độ tăng trưởng ngành này thấp, bị ảnh hưởng bởi thời tiết và cơ sở hạ tầng hạn chế
Công nghiệp và sản xuất gặp khó khăn nhưng một số ngành như dệt may, hóa dược, linh kiện nhỏ có tiềm năng. Xuất khẩu và remittances (kiều hối) là nguồn thu quan trọng
Chính phủ đang thúc đẩy các chương trình cải cách (ví dụ tăng cường thu thuế, cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư vào hạ tầng – giao thông, số hóa) để thu hút đầu tư.

Tài chính & ngân sách

Pakistan phụ thuộc lớn vào vay nợ quốc tế, các hỗ trợ tài chính từ IMF, Ngân hàng Thế giới và các quốc gia bạn bè.
Ngân sách năm 2025-26 đặt mục tiêu tăng trưởng và cắt giảm chi tiêu ở những phần không ưu tiên, đồng thời duy trì chi cho an ninh cao vừa phải.

4) Xã hội & phát triển con người

Chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức trung bình thấp; nhiều khu vực vùng sâu vùng xa vẫn thiếu cơ hội tiếp cận y tế, giáo dục.
Tỷ lệ nghèo cao, đặc biệt trong các vùng nông thôn; khoảng 45% dân số sống dưới mức nghèo theo các chuẩn điều chỉnh mới
Vấn đề nữ giới: tham gia lực lượng lao động thấp, rào cản văn hóa, an toàn xã hội, phân biệt giới tính tồn tại
Hạ tầng lưới điện, nước sạch, giao thông ở nhiều nơi còn yếu; thiên tai như lũ lụt, hạn hán gây ảnh hưởng lớn tới sản xuất nông nghiệp và đời sống. Báo cáo gần đây cho thấy những vùng bị ngập lụt nặng, dịch bệnh sau lũ; sử dụng nước ngầm vượt mức do mô hình tưới mới (solar-powered farming) có thể tạo áp lực môi trường

5) An ninh, quốc phòng & quan hệ quốc tế

Pakistan có quân đội lớn và vai trò chiến lược trong Nam Á; xung đột lịch sử với Ấn Độ tiếp tục ảnh hưởng tới ngân sách, ưu tiên quốc phòng.
Chính sách đối ngoại thường phải cân bằng giữa Trung Quốc, Mỹ, các nước Vùng Vịnh, và tìm cơ hội hợp tác kinh tế – đầu tư từ nhiều phía.
Tham gia mạnh vào các sáng kiến quốc tế như Belt & Road Initiative của Trung Quốc; có mối quan hệ với các nước Hồi giáo, khu vực Trung Đông; cũng phụ thuộc vào viện trợ quốc tế trong vài lĩnh vực.

6) Điểm mạnh & thách thức nổi bật

Điểm mạnh

Dân số trẻ & lao động dồi dào — nếu được đào tạo & tạo việc làm hiệu quả, có thể là động lực tăng trưởng lớn.
Vị trí chiến lược Nam Á — gần Trung Á, Trung Đông, liền Ấn Độ; cửa ngõ thương mại đường biển tới Trung Đông qua biển Ả Rập.
Tiềm năng nông nghiệp & xuất khẩu — có đất đai, khí hậu đa dạng, có thể phát triển hàng hóa nông nghiệp, thủy sản; ngành dệt may có kinh nghiệm.
Sự hỗ trợ quốc tế và các hợp đồng cứu trợ — IMF, WB, các nước Trung Đông cung cấp đầu tư/vay; các chương trình quốc tế giúp Pakistan ổn định.
Cải cách kinh tế & số hóa — đang thúc đẩy cải cách đáng kể (thuế, doanh nghiệp nhà nước, năng lượng, số hóa) có thể cải thiện hiệu suất lâu dài.

Thách thức lớn

Nợ công & thiếu ngoại tệ — vay nợ quốc tế cao, dự trữ ngoại hối bé; phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng, lương thực.
Lạm phát & mất giá tiền tệ — chi phí sống cao, ảnh hưởng người dân nghèo; ổn định tài chính vĩ mô là bài toán khó.
Quản trị yếu & tham nhũng — thể chế hành chính yếu, hiệu quả chính phủ thấp ở nhiều nơi; vùng biên giới, các tỉnh xa ít được phát triển đều.
An ninh & bất ổn nội bộ — căng thẳng biên giới, nhóm du kích/tội phạm khu vực biên giới, ảnh hưởng tới đầu tư và phát triển.
Khủng hoảng khí hậu & thiên tai — lũ lụt, hạn hán, nguồn nước, ô nhiễm; áp lực từ biến đổi khí hậu rất cao; các nông dân và dân nghèo chịu ảnh hưởng nặng.

GDP CỦA PASKISTAN?

Dưới đây là ước tính GDP Pakistan năm 2025 và các vấn đề lớn nhất mà Pakistan đang đối mặt hiện nay — những thách thức có thể cản trở tăng trưởng và phát triển bền vững:

1. Ước tính GDP Pakistan năm 2025

Theo IMF, mức tăng trưởng thực GDP Pakistan năm tài khóa 2025 (kết thúc tháng 6) được dự báo ở mức khoảng 2,7 %.
Theo báo cáo kinh tế của Chính phủ Pakistan, con số này cũng được đưa ra là 2,7 % trong năm 2025.
Dự báo từ các tổ chức phát triển khác như ADB và World Bank cũng ủng hộ mức tăng trưởng trung bình nhỏ, khoảng 2,5 % đến 3,1 % cho năm tài khóa 2025–2026 nếu các cải cách tiếp tục được triển khai.
Về GDP danh nghĩa, theo mô hình của Trading Economics, GDP Pakistan (theo giá thị trường) dự kiến đạt khoảng 384,64 tỷ USD vào cuối năm 2025.
Theo dữ liệu PPP (sức mua tương đương), Wikipedia dẫn nguồn số liệu cho năm 2025 là GDP ở mức 1,672 nghìn tỷ USD (PPP) và GDP danh nghĩa khoảng 411,8 tỷ USD.

→ Tóm lại: GDP thực tăng trưởng khoảng 2,5-3 % là kịch bản khả thi cho năm 2025, trong khi GDP danh nghĩa được ước đoán vào khoảng 350-400 tỷ USD tùy theo biến động tỷ giá và lạm phát.

2. Các vấn đề lớn (thách thức) của Pakistan

Pakistan đang đối mặt với nhiều vấn đề hệ thống và rủi ro lớn, mà nếu không được xử lý, có thể kéo tụt tiềm năng phát triển lâu dài. Dưới đây là các điểm nổi bật:

Vấn đề	Mô tả	Ảnh hưởng & rủi ro
1. Nợ công & áp lực ngoại tệ	Pakistan phụ thuộc nhiều vào vay nợ quốc tế, các khoản vay ưu đãi và tái cấu trúc nợ để trang trải chi tiêu công và nhập khẩu thiết yếu.	Khi chi phí vay lên cao hoặc dòng vốn quốc tế bị kiềm chế, Pakistan dễ rơi vào khủng hoảng thanh khoản, khó trả nợ ngoại tệ, có nguy cơ vỡ nợ.
2. Cơ sở thu ngân sách yếu & thuế thấp	Hệ thống thu thuế còn hẹp, thất thu lớn do kinh tế phi chính thức, chính sách thuế thường xuyên thay đổi, ưu đãi quá nhiều cho nhóm doanh nghiệp nhà nước.	Thiếu nguồn lực để đầu tư phát triển, chi trả dịch vụ công; dễ bị mất ổn định tài khóa khi chi tiêu lớn hoặc xuất hiện cú sốc bất ngờ.
3. Lạm phát & mất giá tiền tệ mạnh	Pakistan từng trải qua lạm phát cao, đồng rupee biến động mạnh gây áp lực lớn lên người dân, chi phí nhập khẩu, chi phí doanh nghiệp	Làm giảm sức mua, tăng chi phí sản xuất, suy giảm đầu tư, gây bất ổn xã hội nếu người nghèo bị ảnh hưởng nhiều.
4. Thiếu đầu tư công nghệ cao & hạn chế tiếp cận vốn	Do trừng phạt, niềm tin nhà đầu tư thấp, rủi ro chính trị cao, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn và công nghệ hiện đại.	Ngăn chặn khả năng cải thiện năng suất, chuyển đổi cơ cấu kinh tế sang công nghiệp có giá trị cao; dễ bị “bẫy thu nhập trung bình”.
5. Rủi ro thiên tai & biến đổi khí hậu	Pakistan thường xuyên chịu ảnh hưởng lũ lụt, hạn hán, bất ổn khí hậu — năm 2025 có lốc lụt lớn ảnh hưởng diện rộng nhiều tỉnh.	Hủy hoại hạ tầng, sản xuất nông nghiệp, gây chi phí tái thiết cao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và ngân sách nhà nước.

Các vấn đề “khó nhằn” khác

An ninh & bất ổn nội bộ / biên giới: tranh chấp Kashmir với Ấn Độ, khu vực biên giới với Afghanistan có các nhóm vũ trang, an ninh yếu ở vùng biên.
Tham nhũng & quản trị nhà nước yếu: hiệu quả quản lý nhà nước thấp, thủ tục hành chính phức tạp, tiêu cực lan rộng.
Bất bình đẳng xã hội & nữ quyền thấp: lao động nữ tham gia kinh tế thấp, phân biệt giới, vùng nghèo vùng xa khó tiếp cận dịch vụ xã hội.
Cơ sở hạ tầng & năng lượng thiếu ổn định: thiếu điện ổn định, vòng nợ “circular debt” trong ngành năng lượng.
Dòng vốn đầu tư & niềm tin nhà đầu tư giảm: rủi ro chính trị, bảo hộ, thay đổi chính sách làm giảm thu hút FDI.