Đắc Thú Lâm Tuyền Thành Đạo Ca- Phật hoàng Trần Nhân Tông
tác phẩm của Trần Nhân Tông như "Đắc Thú Lâm Tuyền Thành Đạo Ca"
Tác phẩm “Đắc thú lâm tuyền thành đạo ca” (得趣林泉成道歌) của Trần Nhân Tông là một trong những thi phẩm thiền học nổi tiếng nhất của ông, sáng tác sau khi xuất gia, tu hành trên núi Yên Tử và đạt đến giác ngộ đạo thiền.
Tựa đề có thể hiểu là:
👉 "Bài ca chứng đạo nơi suối rừng thanh vắng",
một khúc ca thể hiện niềm an lạc, siêu thoát khi sống hòa mình với thiên nhiên và đạt ngộ đạo lý.
📜 Nguyên văn Hán – phiên âm – dịch nghĩa (trích đoạn tiêu biểu)
🈶 1. Nguyên văn chữ Hán:
山中何事
松風吹解帶
落葉滿空山
何處尋行跡日高猿鳥閒
青山如靜對
欲去又還住
無心隨境滅
🗣 2. Phiên âm Hán – Việt:
Sơn trung hà sự
Tùng phong xuy giải đái
Lạc diệp mãn không sơn
Hà xứ tầm hành tíchNhật cao viên điểu nhàn
Thanh sơn như tĩnh đối
Dục khứ hựu hoàn trú
Vô tâm tùy cảnh diệt
🇻🇳 3. Dịch nghĩa thơ Việt:
Núi rừng nào có việc gì?
Gió thông thổi nhẹ, cởi dây lưng.
Lá rụng phủ đầy núi vắng,
Hỏi đâu tìm dấu chân ai?Nắng lên, khỉ vượn thong dong,
Núi biếc im lìm đối diện.
Muốn đi lại dừng chân,
Tâm rỗng theo cảnh mà tan mất.
✨ Ý nghĩa sâu sắc
-
Tác phẩm thể hiện trạng thái tâm linh thanh tịnh, buông bỏ trần tục.
-
Mỗi câu thơ toát lên sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, đúng tinh thần thiền tông: “vô tâm”, “tùy duyên”, “trực chỉ nhân tâm”.
-
Gió thổi, lá rơi – không mang ý nghĩa buồn – mà là tĩnh tại, là biểu hiện của “đạo” khắp mọi nơi.
🧘 Tư tưởng Trần Nhân Tông thể hiện trong bài:
| Tư tưởng | Câu thể hiện |
|---|---|
| Vô ngã | "Vô tâm tùy cảnh diệt" – tâm không vướng mắc, sẽ tan với cảnh |
| Tự do tự tại | "Tùng phong xuy giải đái" – gió thông thổi cởi dây lưng, thong dong |
| Giải thoát trong đời thường | Không cần phép lạ, thiền là sống trọn từng khoảnh khắc |
| Thiền – Đạo – Đời hòa làm một | Núi rừng, lá rơi, ánh nắng đều là “đạo” nếu tâm an |
