Dưới đây là tóm tắt đầy đủ – súc tích – dễ nhớ về “Bình Ngô đại cáo”, một trong những áng thiên cổ hùng văn vĩ đại nhất lịch sử Việt Nam:
📜 BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO – NGUYỄN TRÃI
🧠 1. Hoàn cảnh ra đời
-
Tác giả: Nguyễn Trãi
-
Thời gian: Năm 1428, sau khi Lê Lợi đánh bại quân Minh, giành lại độc lập cho Đại Việt.
-
Người tuyên đọc: Lê Lợi, thay mặt triều đình nhà Hậu Lê.
-
Tên gọi:
-
"Đại cáo" nghĩa là bản tuyên ngôn lớn.
-
"Bình Ngô" nghĩa là dẹp yên giặc Ngô (ám chỉ quân Minh – vì Trung Hoa do nhà Minh, gốc đất Ngô trị vì).
-
📚 2. Bố cục nội dung chính
🔹 Phần 1 – Chính nghĩa và độc lập dân tộc
Khẳng định chân lý:
-
Đại Việt là một quốc gia độc lập, có chủ quyền, văn hóa, phong tục, lịch sử riêng.
-
Tư tưởng “nhân nghĩa” là gốc trị quốc, dùng để bảo vệ dân, chống bạo ngược.
📌 Câu văn nổi bật:
“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.”
“Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu…”
🔹 Phần 2 – Tội ác của giặc Minh
Tố cáo quân Minh xâm lược tàn bạo, tàn sát dân lành, phá hoại đất nước, vơ vét của cải.
→ Tội ác “trúc Nam Sơn không ghi hết tội, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.”
🔹 Phần 3 – Quá trình kháng chiến Lam Sơn
Kể lại chặng đường gian khổ nhưng kiên cường của nghĩa quân Lam Sơn, từ rừng núi đến khi vây Đông Quan.
-
Lê Lợi là lãnh tụ anh minh, biết “khoan thư sức dân làm kế sâu rễ bền gốc”.
🔹 Phần 4 – Chiến thắng và khẳng định chính nghĩa
Nghĩa quân thắng giặc, bắt sống tướng giặc, buộc vua Minh xin hàng.
-
Khẳng định Đại Việt giành lại độc lập vẻ vang, mở ra thời đại mới.
📌 Câu kết nổi tiếng:
“Từ nay về sau,
Nền thái bình vững bền muôn thuở.”
🏛️ 3. Ý nghĩa lịch sử – văn học
Lĩnh vực | Ý nghĩa |
---|---|
🇻🇳 Lịch sử | Là Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Đại Việt thời Hậu Lê (trước bản của Hồ Chí Minh hơn 500 năm). |
✍️ Văn học | Là thiên cổ hùng văn, văn chính luận mẫu mực, giàu tính biểu cảm và lập luận sắc bén. |
🌏 Tư tưởng | Khẳng định chủ quyền dân tộc, lòng yêu nước, nhân nghĩa, mở ra giai đoạn mới thời Lê sơ. |
📝 Tóm lược 1 câu:
“Bình Ngô đại cáo” là bản tuyên ngôn độc lập đanh thép, vừa hào hùng vừa nhân văn, kết tinh trí tuệ và tinh thần dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ XV.