Đúng vậy, người dân Việt Nam có tâm lý dè dặt, thiếu niềm tin khi Nhà nước đề xuất lập sàn giao dịch vàng quốc gia, bởi vì đã từng có các thất bại trong quá khứ, gây mất mát, nhiễu loạn thị trường và tác động tiêu cực đến niềm tin công chúng. Dưới đây là các lý do cụ thể:
🔙 I. TIỀN LỆ LỊCH SỬ: SÀN VÀNG THẤT BẠI (2006–2010)
📉 1. Sự ra đời và bùng nổ
-
Từ năm 2006–2010, tại Việt Nam xuất hiện sàn giao dịch vàng tài khoản (gọi là sàn vàng ảo) do các tổ chức tài chính – công ty tư nhân mở.
-
Có thời điểm hơn 10 sàn vàng hoạt động, thu hút hàng nghìn nhà đầu tư nhỏ lẻ.
⚠️ 2. Các vấn đề nghiêm trọng
-
Không có hành lang pháp lý rõ ràng, quản lý rủi ro yếu.
-
Giao dịch đòn bẩy cao (margin 1:10, thậm chí 1:100), cực kỳ rủi ro.
-
Một số sàn bị nghi thao túng giá, đóng lệnh cưỡng bức khiến nhà đầu tư mất trắng.
-
Nhà nước không bảo lãnh, không kiểm soát đủ chặt, gây hỗn loạn thị trường vàng và ngoại tệ.
❌ 3. Kết cục: Đóng cửa toàn bộ
-
Năm 2010, Ngân hàng Nhà nước ra lệnh chấm dứt toàn bộ các sàn vàng tài khoản.
-
Nhiều người dân mất tiền, trắng tay, gây hậu quả về tâm lý và lòng tin kéo dài tới ngày nay.
💔 II. TÂM LÝ NGƯỜI DÂN SAU BIẾN CỐ
| Tâm lý | Hậu quả |
|---|---|
| Lo sợ bị mất trắng như sàn vàng cũ | Không dám tham gia lại, kể cả khi do Nhà nước lập |
| Không tin vào cam kết bảo vệ tài sản | Ưu tiên cất giữ vàng vật chất hơn tài khoản điện tử |
| Gắn sàn vàng với đầu cơ, lừa đảo | Gắn với rủi ro chứ không phải kênh đầu tư an toàn |
| Sợ bị can thiệp hành chính – hành lang chưa rõ | Lo rút ra bị kiểm soát, định danh, đánh thuế |
🧭 III. VẬY CẦN LÀM GÌ ĐỂ LẬP LẠI NIỀM TIN?
✅ 1. Minh bạch tuyệt đối
-
Sàn vàng phải do Ngân hàng Nhà nước trực tiếp giám sát.
-
Vàng gửi phải có đối ứng vật chất 100%, có thể rút ra bất cứ lúc nào.
✅ 2. Không phải sàn vàng ảo – không giao dịch đòn bẩy
-
Chỉ cho phép mua bán, chuyển nhượng vàng vật chất hoặc vàng chứng chỉ 1:1.
-
Không cho phép đánh cược giá vàng tương lai, tránh đầu cơ.
✅ 3. Phải có bảo hiểm, cam kết rút vốn
-
Nhà nước nên cam kết bằng văn bản hoặc nghị định: vàng gửi sẽ được bảo hiểm toàn phần, có thể quy đổi bất kỳ lúc nào.
✅ 4. Truyền thông chính thống, minh bạch lịch sử
-
Thừa nhận thất bại cũ, phân biệt rõ mô hình cũ và mới.
-
Giải thích cho dân rằng: sàn vàng ngày xưa là tư nhân – thiếu quản lý, còn sàn vàng mới là của Nhà nước, có bảo đảm tài sản.
📌 KẾT LUẬN
Người dân không tin tưởng Nhà nước khi lập sàn vàng vì:
-
Họ từng bị tổn thương tài chính từ các sàn vàng ảo (2006–2010).
-
Nhà nước đã từng thất bại trong quản lý, tạo khoảng trống pháp lý.
-
Vàng được xem là “bảo hiểm đời mình” – nên người dân rất thận trọng khi giao tài sản đó cho bất kỳ ai.
🟡 Để huy động được vàng trong dân qua sàn vàng, Nhà nước phải tạo ra một cơ chế hoàn toàn khác biệt với mô hình cũ, có:
-
Minh bạch, an toàn, cam kết bảo hiểm
-
Chỉ dùng cho lưu trữ – thanh khoản, không đầu cơ
