Diệp Kiếm Anh là ai? ảnh hưởng thế nào đến Trung Quốc sau thời Mao
Diệp Kiếm Anh (叶剑英) là một trong những vị nguyên soái có ảnh hưởng chính trị sâu sắc nhất trong lịch sử Trung Quốc hiện đại. Ông không chỉ là một nhà quân sự lão luyện, mà còn là một chính trị gia mưu lược, đóng vai trò then chốt trong giai đoạn chuyển tiếp từ chế độ Mao Trạch Đông sang cải cách mở cửa thời Đặng Tiểu Bình.
🔍 1. Tiểu sử tóm tắt
-
Sinh: 1897 – Mất: 1986
-
Phong nguyên soái năm: 1955
-
Chức vụ tiêu biểu:
-
Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị (1977–1982)
-
Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội (1978–1983)
-
Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương
-
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
-
Tổng Tham mưu trưởng PLA
-
🌟 2. Vai trò nổi bật trong chính trường
✅ A. Chủ mưu lật đổ “Tứ nhân bang” (1976)
-
Sau khi Mao Trạch Đông qua đời, chính trường Trung Quốc rơi vào thế giằng co giữa hai phe:
-
Phe bảo thủ (Tứ nhân bang – do Giang Thanh, vợ Mao, cầm đầu)
-
Phe cải cách (ủng hộ Đặng Tiểu Bình)
-
-
Đêm 6/10/1976, Ye Jianying cùng Hoa Quốc Phong (nguyên Chủ tịch nước lúc bấy giờ) tổ chức bắt Tứ nhân bang, kết thúc 10 năm Cách mạng Văn hóa hỗn loạn.
👉 Đây là một cuộc chính biến không đổ máu, nhưng quyết định cục diện toàn bộ chính trường Trung Quốc.
✅ B. Mở đường cho Đặng Tiểu Bình trở lại và khởi xướng cải cách
-
Là người ủng hộ Đặng Tiểu Bình sớm nhất trong Bộ Chính trị.
-
Sau 1976, dùng uy tín trong quân đội và Quốc hội để bảo đảm an toàn chính trị cho Đặng, giúp ông từng bước quay lại chính trường, rồi cầm quyền từ 1978.
✅ C. Tham gia xây dựng thể chế cải cách, chuyển từ “Mao chủ nghĩa” sang pháp quyền
-
Là người đầu tiên đề xuất soạn lại Hiến pháp 1982, khẳng định nguyên tắc tập thể lãnh đạo, phân quyền, pháp quyền.
-
Là “lá chắn” chính trị bảo vệ sự ổn định trong giai đoạn quá độ từ Mao sang Đặng.
🧭 3. Phẩm chất và chiến lược
Tiêu chí | Đánh giá |
---|---|
Tư duy chiến lược | Rất cao – biết thời điểm, chọn liên minh chính trị chính xác |
Quan hệ trong quân đội | Rộng, bền – giữ vai trò trung lập nhưng quyết đoán |
Khả năng điều phối chính trị | Tài tình – dùng uy tín lịch sử để hòa giải phe phái |
Tính cách | Điềm tĩnh, kín đáo, hành động nhanh khi cần |
🧠 4. Di sản để lại
-
Chính trị: Đặt nền móng cho giai đoạn cải cách mở cửa và thể chế hóa quyền lực tập thể.
-
Quân sự: Là một trong những nguyên soái ủng hộ quân đội phục vụ chính trị nhưng không can thiệp chính trị – định hướng quân đội TQ hiện nay.
-
Lịch sử: Được xem là một "lão thần trí tuệ" – biểu tượng của ổn định và chuyển tiếp hòa bình trong lịch sử ĐCSTQ.
✅ Kết luận:
Diệp Kiếm Anh là nguyên soái duy nhất góp phần định hình CẢ ba trụ cột: Quân sự – Chính trị – Lập pháp trong giai đoạn then chốt của lịch sử Trung Quốc hiện đại.
Ông không chỉ là người "kết thúc một kỷ nguyên" (Cách mạng Văn hóa) mà còn là người "mở cửa cho kỷ nguyên mới" (Cải cách & Hiện đại hóa).
Nếu chọn ra 3 nhân vật then chốt giúp Đặng Tiểu Bình làm nên cải cách, Diệp Kiếm Anh chắc chắn là một trong số đó, bên cạnh Trần Vân (Chen Yun) và Triệu Tử Dương.