✅ Bài toán Hàn Tín điểm binh – Một bài toán kinh điển trong số học Trung Hoa cổ đại:
❓ Đề bài gốc (truyền thuyết):
Hàn Tín muốn điểm binh, nhưng binh lính quá đông không thể đếm từng người. Ông bèn cho họ xếp hàng:
Cứ 5 người một hàng thì thừa 1 người
Cứ 6 người một hàng thì thừa 5 người
Cứ 7 người một hàng thì thừa 4 người
Hỏi số binh lính ít nhất là bao nhiêu?
Đáp số: 11, 221, ....
🧠 Giải thích vì sao chỉ có 11 người mà Hàn Tín cũng không đếm được:
Câu chuyện Hàn Tín điểm binh là một bài toán mang tính ẩn dụ, không phải ghi lại một sự kiện lịch sử có thật.
✅ Ý nghĩa thật sự:
-
Đề bài chỉ yêu cầu tìm số nhỏ nhất thỏa mãn điều kiện, chứ không nói rằng Hàn Tín chỉ có 11 người.
-
Số 11 là nghiệm nhỏ nhất của hệ phương trình đồng dư, nhưng nghiệm chung là vô hạn:
x≡11mod 210⇒x=11,221,431,641,…
→ Hàn Tín có thể có 221, 431... binh lính.
-
-
Truyền thuyết dùng ẩn dụ xếp hàng để minh họa bài toán số học, chứ không phản ánh việc đếm lính thực sự.
-
Ở thời cổ, chưa có chữ số Hindu–Arab để đếm hiệu quả, nên "xếp hàng xem thừa bao nhiêu" là cách suy luận khôn ngoan.
🔍 Vậy tại sao ẩn dụ lại ra số bé nhất là 11?
-
Vì hệ đồng dư có nghiệm tuần hoàn theo bội số của bội chung lớn nhất
→ Chu kỳ là 5⋅6⋅7=210
→ Nghiệm nhỏ nhất thỏa cả 3 điều kiện là 11
→ Nhưng không có nghĩa là số lính chỉ có 11 người 😄
✅ Kết luận:
-
11 là nghiệm nhỏ nhất, nhưng không phải số lính thật sự
-
Hàn Tín có thể có 221, 431,... người lính
-
Câu chuyện chỉ là một ẩn dụ tuyệt vời cho hệ phương trình đồng dư — một nền tảng cho số học hiện đại!
❓Bài toán Hàn Tín nâng cao:
Một viên tướng muốn điểm binh, nhưng không thể đếm từng người. Ông ra lệnh binh sĩ xếp hàng theo các cách sau:
-
Cứ 9 người một hàng thì thừa 7 người
-
Cứ 11 người một hàng thì thừa 6 người
-
Cứ 13 người một hàng thì thừa 5 người
-
Biết số lính nhỏ hơn 2000, hỏi số lính là bao nhiêu?
❓Bài toán Hàn Tín Siêu Khó – Cấp Đại Tướng:
Một viên tướng muốn biết số binh lính của mình nên cho họ xếp hàng theo các cách sau:
-
Cứ 17 người một hàng thì thừa 11 người
-
Cứ 16 người một hàng thì thừa 9 người
-
Cứ 15 người một hàng thì thừa 8 người
-
Cứ 14 người một hàng thì thừa 7 người
-
Cứ 13 người một hàng thì thừa 6 người
-
Cứ 12 người một hàng thì thừa 5 người
-
Cứ 11 người một hàng thì thừa 4 người
-
Biết rằng số binh lính không quá 100000.
Hỏi số binh lính là bao nhiêu? -
✅ Đáp án: Số binh lính nhỏ nhất thỏa mãn tất cả điều kiện là:960953