Tại sao lại đặt nhà máy hạt nhân ở Ninh thuận mà không phải ở tỉnh khác?
Việc chọn Ninh Thuận làm địa điểm đặt nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam (dự án Ninh Thuận 1 và 2) đã được nghiên cứu trong nhiều năm, và có những lý do khoa học – kỹ thuật – kinh tế – an toàn cụ thể sau:
1. Điều kiện tự nhiên và địa chất thuận lợi
-
Nền đất ổn định, ít động đất: Ninh Thuận nằm ngoài các đới đứt gãy kiến tạo lớn, nguy cơ địa chấn thấp so với nhiều tỉnh khác ven biển miền Trung.
-
Ít bão và thiên tai: So với các tỉnh miền Trung phía bắc (Quảng Bình, Quảng Trị, Nghệ An...), Ninh Thuận nằm ở vùng khô hạn nhất Việt Nam, số lượng bão đổ bộ ít → giảm nguy cơ thiên tai ảnh hưởng an toàn lò phản ứng.
-
Đất ít canh tác: vùng ven biển Ninh Thuận khô cằn, ít đất nông nghiệp, dân cư thưa → giảm tác động di dời và rủi ro cho cộng đồng.
2. Nguồn nước làm mát dồi dào
-
Điện hạt nhân cần nước biển hoặc nước sông lớn để làm mát lò phản ứng.
-
Ninh Thuận có đường bờ biển dài, gần mực nước sâu, thuận lợi xây đường ống dẫn nước làm mát, chi phí thấp hơn so với nhiều tỉnh ven biển khác.
-
So với miền Bắc (sông Hồng, sông Đà) hay miền Trung (sông Gianh, sông Thu Bồn), nước biển Ninh Thuận được coi là ổn định hơn cho mục tiêu lâu dài.
3. Yếu tố an toàn và khoảng cách dân cư
-
Khu vực chọn đặt nhà máy ở xã Phước Dinh (Thuận Nam) và Vĩnh Hải (Ninh Hải) ven biển, cách xa trung tâm đô thị lớn.
-
Nếu có sự cố, phạm vi ảnh hưởng tới dân cư sẽ hạn chế hơn so với đặt tại các tỉnh đông dân cư (như Thái Bình, Hải Phòng, Thanh Hóa).
-
Vị trí gần biển giúp dễ thoát nhiệt tự nhiên và triển khai vành đai an toàn (exclusion zone).
4. Yếu tố quy hoạch điện năng
-
Việt Nam có nhu cầu cân bằng lưới điện quốc gia.
-
Miền Bắc tập trung nhiều thủy điện và nhiệt điện than, miền Nam dùng nhiều nhiệt điện khí và năng lượng tái tạo. Đặt nhà máy ở Ninh Thuận (miền Trung – Nam) giúp chia tải, ổn định hệ thống truyền tải điện 500 kV Bắc – Nam.
-
Ngoài ra, Ninh Thuận cũng là nơi có quy hoạch trung tâm năng lượng quốc gia, hiện nay đã tập trung nhiều điện gió, điện mặt trời, nên xây hạt nhân ở đây sẽ thuận lợi về hạ tầng truyền tải.
5. Yếu tố chính trị – xã hội
-
Chính phủ và địa phương Ninh Thuận có sự đồng thuận, ít xung đột đất đai so với nhiều tỉnh đông dân cư.
-
Người dân Ninh Thuận vốn quen với các dự án lớn (thủy điện Đa Nhim, điện gió, điện mặt trời), nên việc triển khai điện hạt nhân dễ nhận được sự hỗ trợ hơn.
6. So sánh với các tỉnh khác
-
Miền Bắc (Thanh Hóa, Nghệ An): có bờ biển nhưng bão nhiều, dân cư đông, nguy cơ động đất cao hơn.
-
Miền Nam (Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu): cũng có biển sâu, thuận lợi làm mát, nhưng mật độ dân số và đô thị hóa cao hơn Ninh Thuận.
-
Miền Trung khác: như Quảng Nam, Quảng Ngãi có thể phù hợp nhưng lại thường xuyên bão lớn, ngập lụt.
Vì vậy, Ninh Thuận hội tụ nhiều yếu tố tối ưu nhất cho điện hạt nhân tại Việt Nam: an toàn, ít thiên tai, xa đô thị, có biển sâu, thuận lợi truyền tải điện, và có sự đồng thuận xã hội.
