Bẫy nhiệt trong máy bay chiến đấu là gì?
Bẫy nhiệt, hay còn gọi là mồi bẫy nhiệt (flare), là một hệ thống phòng thủ thụ động được trang bị trên máy bay chiến đấu để chống lại tên lửa dẫn đường bằng hồng ngoại. Các tên lửa này hoạt động bằng cách dò tìm và bám theo lượng nhiệt lớn phát ra từ động cơ máy bay.
Cơ chế hoạt động
Bẫy nhiệt thường được chế tạo từ một hỗn hợp nhiên liệu rắn có khả năng cháy cực mạnh như Magie, Teflon và Viton (MTV). Khi máy bay bị tên lửa tầm nhiệt tấn công, phi công sẽ phóng các viên bẫy nhiệt này ra.
- Tạo ra nguồn nhiệt giả: Ngay khi được phóng ra, bẫy nhiệt sẽ bốc cháy và tạo ra một nguồn nhiệt cực lớn, mạnh hơn nhiều lần so với nhiệt độ từ động cơ máy bay.
- Đánh lừa tên lửa: Cảm biến hồng ngoại của tên lửa sẽ bị "đánh lừa" bởi nguồn nhiệt giả này. Thay vì bám theo mục tiêu ban đầu là chiếc máy bay, tên lửa sẽ chuyển hướng để đuổi theo bẫy nhiệt.
- Thao tác kết hợp: Để tăng hiệu quả, phi công thường kết hợp việc phóng bẫy nhiệt với các thao tác cơ động mạnh (như ngoặt gấp hoặc giảm tốc) để làm thay đổi tín hiệu nhiệt của máy bay thật, khiến tên lửa càng dễ bị nhầm lẫn.
Bẫy nhiệt đóng vai trò là một lớp lá chắn vô hình, giúp máy bay có cơ hội thoát khỏi nguy hiểm và sống sót trong môi trường tác chiến khốc liệt.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ MÁY BAY CHỐNG LẠI TÊN LỬA, UAV TÀNG HÌNH?
Để chống lại tên lửa và UAV tàng hình, máy bay chiến đấu sử dụng kết hợp nhiều chiến thuật và công nghệ, bao gồm cả biện pháp phòng thủ thụ động và phòng thủ chủ động.
Chống tên lửa
Máy bay chiến đấu chống tên lửa chủ yếu bằng cách đánh lừa, gây nhiễu hoặc né tránh.
1. Phòng thủ thụ động
Đây là các biện pháp không tấn công trực tiếp vào tên lửa mà chỉ làm nó đi chệch hướng hoặc không thể khóa mục tiêu.
- Bẫy nhiệt (Flare): Khi phát hiện tên lửa tầm nhiệt, máy bay sẽ phóng ra các quả cầu lửa có nhiệt độ rất cao, mạnh hơn cả nhiệt độ từ động cơ. Cảm biến của tên lửa bị đánh lừa và chuyển hướng đuổi theo bẫy nhiệt thay vì máy bay.
- Mồi bẫy điện tử (Chaff): Khi bị tên lửa dẫn đường bằng radar tấn công, máy bay sẽ phóng ra hàng nghìn mảnh kim loại nhỏ. Những mảnh này tạo ra một "đám mây" tín hiệu radar giả, làm rối loạn radar của tên lửa và khiến nó không thể xác định được mục tiêu thật.
- Hệ thống gây nhiễu điện tử (Jamming): Máy bay phát ra các tín hiệu điện tử mạnh để làm nhiễu sóng radar của tên lửa hoặc hệ thống radar trên mặt đất. Điều này khiến tên lửa bị mất khóa mục tiêu hoặc nhận thông tin sai lệch.
2. Phòng thủ chủ động
Một số máy bay hiện đại có thể tấn công tên lửa đang bay tới.
- Phóng tên lửa đánh chặn: Một số máy bay lớn, như các máy bay ném bom chiến lược, có thể mang theo các tên lửa không đối không để bắn hạ tên lửa đang bay tới.
- Súng laser: Đây là công nghệ đang được phát triển. Súng laser có thể tạo ra chùm năng lượng cao để đốt cháy và phá hủy tên lửa từ khoảng cách an toàn.
Chống UAV tàng hình
Máy bay chiến đấu chống lại UAV tàng hình thường là một thách thức lớn vì chúng nhỏ, khó bị phát hiện và có khả năng bay thấp.
- Radar Tần số thấp: Các radar thông thường sử dụng tần số cao nên dễ bị các thiết bị tàng hình vượt qua. Ngược lại, radar tần số thấp có bước sóng dài hơn, giúp phát hiện các vật thể tàng hình.
- Cảm biến hồng ngoại (IRST): Hệ thống này phát hiện nhiệt lượng tỏa ra từ UAV. Mặc dù các UAV tàng hình có lượng nhiệt thấp, nhưng IRST vẫn có thể phát hiện được trong một số điều kiện.
- Hệ thống kết nối mạng (Networked Warfare): Các máy bay chiến đấu có thể kết nối với nhau và với các hệ thống trên mặt đất để chia sẻ thông tin. Một máy bay có thể không phát hiện được UAV tàng hình, nhưng một máy bay khác ở vị trí thuận lợi hơn có thể phát hiện và chia sẻ thông tin đó.
- Trực tiếp tấn công: Khi đã xác định được vị trí của UAV tàng hình, máy bay chiến đấu có thể sử dụng các loại vũ khí như tên lửa không đối không hoặc súng máy để phá hủy nó
