Ba cấp độ giải pháp về thị trường vàng Việt Nam – Thượng sách, Trung sách, Hạ sách
Phân tích từ chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ và các cấp điều hành, chúng ta có thể tóm lược chiến lược "cải cách thị trường vàng Việt Nam" trong ba cấp độ:
🔺 Ba cấp độ giải pháp – Thượng sách, Trung sách, Hạ sách
🥇 1. Thượng sách – Mở cửa có kiểm soát
Chiến lược:
-
Cho phép một số doanh nghiệp nhập khẩu vàng theo giấy phép do Ngân hàng Nhà nước cấp.
-
Các doanh nghiệp bắt buộc bán sỉ lại cho hệ thống bán lẻ trong nước theo định mức, kiểm soát giá đầu ra.
Tác dụng:
-
Tăng cung chính ngạch, giảm áp lực nhập lậu.
-
Góp phần xóa bỏ thế độc quyền của SJC.
-
Giảm chênh lệch giá trong – ngoài nước về mức 1–2%.
Điều kiện cần:
-
Có hệ thống kiểm soát nhập khẩu minh bạch.
-
Có cơ chế niêm yết giá bán sỉ công khai.
-
Có quy chuẩn chất lượng vàng (như 999.9, tương đương quốc tế).
🥈 2. Trung sách – Lập sàn giao dịch vàng quốc gia
Chiến lược:
-
Cho phép ngân hàng và doanh nghiệp lớn nhập khẩu vàng và giao dịch qua một sàn tập trung do Nhà nước giám sát.
-
Tương tự mô hình Sàn Thượng Hải (SFE) tại Trung Quốc: toàn bộ giá vàng trong nước liên thông với giá thế giới.
Tác dụng:
-
Định giá minh bạch → chống thao túng.
-
Phân phối vàng tập trung → chống đầu cơ.
-
Tạo cơ sở để hình thành các công cụ tài chính như hợp đồng kỳ hạn vàng, chứng chỉ vàng.
Điều kiện cần:
-
Phải có hạ tầng công nghệ – thanh toán đạt chuẩn.
-
Cần xây dựng bộ khung pháp lý rõ ràng.
-
Phân định rõ giữa vai trò quản lý nhà nước và vận hành thị trường.
🥉 3. Hạ sách – Tiếp tục siết chặt và độc quyền
(Đây không phải chủ trương hiện nay nhưng là thực trạng trước đây)
Chiến lược:
-
Duy trì độc quyền nhập khẩu vàng của Ngân hàng Nhà nước.
-
Định hướng thị trường qua SJC.
-
Siết chặt đầu mối kinh doanh, hạn chế cấp phép mới.
Hệ quả:
-
Gây chênh lệch giá rất lớn trong – ngoài nước (lên tới 10–15 triệu đồng/lượng).
-
Tạo điều kiện cho buôn lậu – đầu cơ – thao túng giá.
-
Khiến thị trường mất niềm tin vào năng lực điều tiết của nhà nước.
📌 Mục tiêu trọng tâm Chính phủ đặt ra
| Mục tiêu | Thời hạn hoàn thành | Ghi chú |
|---|---|---|
| Giảm chênh lệch giá vàng trong và ngoài nước còn 1–2% | Sớm nhất có thể (2025) | Hiện đang ~10–12% |
| Sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý vàng | Trước 30/6/2025 | Đổi mới thể chế, phù hợp bối cảnh mới |
| Rà soát cơ sở dữ liệu thị trường vàng | Trước 30/6/2025 | Chuẩn hóa thông tin doanh nghiệp, giao dịch |
| Nghiên cứu xây dựng sàn giao dịch vàng quốc gia | 2025–2030 | Hướng đến tự do hóa nhưng có kiểm soát |
| Tách bạch quản lý – kinh doanh vàng | Trung – dài hạn | Nhà nước quản lý, tư nhân kinh doanh |
| Chống đầu cơ, buôn lậu, găm hàng | Ngay lập tức | Kèm theo thanh tra, xử lý nghiêm |
✅ Giải pháp đồng bộ đi kèm
-
Giảm cầu đầu cơ: tăng cường tuyên truyền, khuyến khích chuyển sang sản xuất, đầu tư.
-
Tăng sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ: tạo thêm giá trị thay vì chỉ mua để tích trữ.
-
Ứng dụng công nghệ: hóa đơn điện tử, truy vết nguồn gốc vàng.
-
Tăng thanh tra, xử phạt nghiêm các hành vi đầu cơ, thao túng giá.
📌 Kết luận
-
Chính phủ đang chuyển dần từ “quản lý độc quyền và siết chặt” sang “mở cửa có kiểm soát – đa dạng hóa đầu mối – minh bạch hóa thị trường”.
-
Nếu thực hiện đúng hướng, thị trường vàng Việt Nam có thể trở thành kênh tài chính hiệu quả, giảm sức ép lên ngoại hối, đồng thời hạn chế rủi ro lũng đoạn giá và buôn lậu xuyên biên giới.
