🇻🇳 Báo cáo chiến lược: Việt Nam nên làm gì trong kỷ nguyên tiền tệ số toàn cầu?
I. Bối cảnh toàn cầu
- Hơn 130 quốc gia đang nghiên cứu hoặc triển khai CBDC (Central Bank Digital Currency).
- Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Brazil, Nigeria đã bước sang giai đoạn thử nghiệm/quốc gia hóa.
- Tiền số quốc gia (CBDC) đang trở thành một trụ cột chiến lược trong các hệ sinh thái kinh tế – tài chính – đối ngoại.
II. Thực trạng tại Việt Nam
- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu CBDC từ 2021, nhưng chưa có lộ trình rõ ràng.
- Tốc độ thanh toán không dùng tiền mặt tăng nhanh (đặc biệt qua VNPay, Momo, ZaloPay...).
- Hạ tầng tài chính số đang đổi mới nhưng chưa đồng bộ.
III. Mục tiêu chiến lược
- 📅 Đảm bảo chủ quyền tiền tệ trong kỷ nguyên blockchain.
- 🌐 Tăng năng lực thanh toán quốc gia và giao dịch quốc tế.
- ⚡️ Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ và đại chính.
- 🔒 Bảo vệ an ninh tài chính trước các loại tiền mã hoá tư nhân.
IV. Kiến nghị chiến lược cho Việt Nam
1. 🧰 Phát triển thí điểm CBDC theo lãnh thổ hoặc nhóm ngành
- Thử nghiệm CBDC trong giao dịch thanh toán công (điện, nước, y tế...).
- Khu vực thí điểm: TP.HCM, Quảng Ninh, Đà Nẵng.
2. 🏦 Xây dựng hạ tầng blockchain permissioned cho CBDC
- Do NHNN quản lý, kết hợp với VNPT, Viettel, BIDV, Vietcombank...
- Tính linh hoạt cao, cho phép can thiệp khi cần.
3. 📊 Lắp khuyết thanh toán vùng xa, người cao tuổi, doanh nghiệp siêu nhỏ
- Triển khai CBDC qua SIM điện thoại có đồng bộ danh tính.
- Tích hợp với các CTMTQG về nông thôn mới, chủ đố số.
4. 🔢 Xây dựng khung pháp lý mới
- Cấp quyền phát hành, lưu trữ, giao dịch CBDC.
- Bảo vệ quyền riêng tư, dữ liệu nhạy cảm.
5. 🚀 Thúc đẩy thanh toán CBDC trong xuất nhập khẩu khu vực
- Thiết lập hệ thống thanh toán song phương CBDC với Trung Quốc, Lào, Campuchia.
- Thí điểm dành cho thương mại tii ti\u tiểu ngạch.
V. Tầm nhìn dài hạn (2030)
- Xây dựng một hệ sinh thái tiền tệ số quốc gia do NHNN điều phối.
- Kết nối thị trường vốn số, chứng khoán số, tín dụng số.
- Trở thành quốc gia ASEAN đi đầu về chính sách tiền tệ số hóa hiện đại.
VI. Kết luận
Việt Nam không thể đứng ngoài lọn sóng tiền tệ số. Việc thiết kế và triển khai một đồng CBDC hiện đại, bền vững, bảo mật và linh hoạt sẽ giúc Việt Nam bảo vệ chủ quyền tiền tệ, tăng độc lập tài chính và thêm động lực cho chuyển đổi số quốc gia.
