Đây là cách tiếp cận 4 loại dữ liệu cốt lõi trong nền kinh tế dữ liệu. Em xin diễn giải rõ hơn từng trụ cột, gắn với ví dụ cụ thể để người dân/doanh nghiệp dễ hình dung:
🔑 Bốn trụ cột dữ liệu chính
1. Dữ liệu con người (Human Data)
-
Bao gồm: thông tin cá nhân, hồ sơ y tế, thói quen tiêu dùng, hành vi trực tuyến, kỹ năng – năng lực.
-
Ví dụ:
-
Hồ sơ bệnh án điện tử → bác sĩ chẩn đoán nhanh và chính xác hơn.
-
Phân tích hành vi mua sắm online → gợi ý sản phẩm đúng nhu cầu khách hàng.
-
2. Dữ liệu vị trí (Location Data)
-
Bao gồm: thông tin định vị GPS, bản đồ số, giao thông, di chuyển của con người – phương tiện – hàng hóa.
-
Ví dụ:
-
Grab, Be, Gojek dùng dữ liệu vị trí để ghép tài xế và khách hàng nhanh chóng.
-
Nông dân dùng bản đồ số và dữ liệu khí hậu để quyết định gieo trồng, tưới tiêu.
-
3. Dữ liệu hoạt động (Activity Data)
-
Bao gồm: dữ liệu từ các giao dịch, quy trình sản xuất, tương tác trên mạng xã hội, hoạt động lao động – học tập.
-
Ví dụ:
-
Dữ liệu giao dịch ngân hàng giúp phát hiện gian lận tài chính.
-
Học sinh học online, hệ thống phân tích dữ liệu hoạt động học tập → cá nhân hóa lộ trình học.
-
4. Dữ liệu vật phẩm (Object Data)
-
Bao gồm: dữ liệu từ máy móc, thiết bị IoT, cảm biến, dây chuyền sản xuất, phương tiện, hạ tầng đô thị.
-
Ví dụ:
-
Xe ô tô gắn cảm biến gửi dữ liệu bảo dưỡng về hãng → sửa chữa kịp thời, tránh hỏng hóc lớn.
-
Thành phố thông minh thu thập dữ liệu từ đèn đường, cảm biến môi trường → tiết kiệm điện, giảm ô nhiễm.
-
📌 Tổng kết:
-
Con người → hiểu rõ nhu cầu, năng lực, sức khỏe.
-
Vị trí → tối ưu di chuyển, kết nối, phân bổ tài nguyên.
-
Hoạt động → nâng cao hiệu quả sản xuất, học tập, giao dịch.
-
Vật phẩm → quản lý tài sản, hạ tầng, thiết bị thông minh.
👉 Bốn trụ cột dữ liệu này kết hợp sẽ trở thành nguồn lực chiến lược, giúp Việt Nam tăng năng suất, đổi mới mô hình kinh doanh, và nâng cao chất lượng sống người dân.
