Quy mô thị trường chữ ký số toàn cầu -Thị phần
Cách tạo chữ kí số- Nguyên lý hoạt động của chữ kí số?
1. Nguyên lý chữ ký số
-
Chữ ký số (Digital Signature) là một dạng mã hóa bất đối xứng (public key – private key).
-
Khi bạn ký một tài liệu điện tử:
-
Hệ thống tạo ra một hàm băm (hash) của tài liệu.
-
Hàm băm này được mã hóa bằng khóa bí mật (private key) của bạn.
-
Kết quả chính là chữ ký số.
-
-
Người nhận có thể kiểm tra bằng khóa công khai (public key) để xác thực rằng:
-
Chữ ký thật sự do bạn tạo.
-
Nội dung tài liệu không bị thay đổi.
-
2. Cách tạo chữ ký số ở Việt Nam (thực tế)
Hiện nay, ở Việt Nam chữ ký số được quản lý theo Luật Giao dịch điện tử, do các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số (CA) cấp (ví dụ: VNPT-CA, Viettel-CA, FPT-CA, BKAV-CA…).
Các bước cơ bản:
Bước 1. Đăng ký dịch vụ chữ ký số
-
Chọn nhà cung cấp (VNPT, Viettel, FPT, BKAV,…) → ký hợp đồng.
-
Bạn sẽ nhận thiết bị (USB Token) hoặc chứng thư số lưu trên HSM/Cloud.
Bước 2. Cài đặt và kích hoạt
-
Cài driver USB Token hoặc ứng dụng quản lý chữ ký số.
-
Nhập mã PIN để sử dụng.
Bước 3. Ký số văn bản/tài liệu
Có 3 cách phổ biến:
-
Ký file PDF/Word/Excel: dùng phần mềm như Adobe Acrobat, MS Office (khi đã cài chứng thư số).
-
Ký trên cổng dịch vụ công / hóa đơn điện tử / khai thuế điện tử: hệ thống yêu cầu chọn chứng thư số → nhập PIN → ký.
-
Ký số từ xa (Remote Signing): không cần USB Token, dùng app/mobile OTP để xác nhận (ví dụ VNPT SmartCA).
Bước 4. Xác thực
Người nhận có thể kiểm tra chữ ký số bằng phần mềm đọc file (PDF/Word) hoặc qua hệ thống dịch vụ công → biết ngay chữ ký có hợp lệ hay không.
3. Ví dụ ứng dụng ở Việt Nam
-
Khai thuế điện tử (Tổng cục Thuế).
-
Hải quan điện tử (VNACCS).
-
Hóa đơn điện tử.
-
Ký hợp đồng, văn bản nội bộ (doanh nghiệp dùng DocuSign, VNPT SmartCA, ViettelSign).
4. Nếu bạn muốn tự tạo chữ ký số cá nhân (mục đích nghiên cứu, không chính thức)
Bạn có thể dùng công cụ OpenSSL để:
-
Tạo một cặp khóa RSA (private & public).
-
Dùng private key để ký một file (tạo chữ ký số).
-
Dùng public key để kiểm tra chữ ký.
👉 Nhưng loại này chỉ dùng để học/test, không có giá trị pháp lý ở Việt Nam.
