Ngay ở thời điểm này, một số công ty và tập đoàn tại Việt Nam đang nổi lên với tiềm năng dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ hydro xanh (green hydrogen) nhờ vào vị thế tiên phong, nguồn lực, chiến lược rõ ràng và khả năng hợp tác quốc tế:
1. Tập đoàn The Green Solutions – Thông qua công ty con TGS Trà Vinh Green Hydrogen
-
Dự án tiên phong: Nhà máy hydro xanh đầu tiên tại Trà Vinh, vốn đầu tư gần 8.000 tỉ đồng, công suất khoảng 24.000 tấn hydro xanh/năm (giai đoạn 1) và mở rộng sau đó
-
Quy mô lớn: Giai đoạn 2 có thể đạt 60.000 tấn hydro/năm, 375.000 tấn ammonia/năm, 490.000 tấn oxy/năm
-
Hợp tác công nghệ: Đã ký thoả thuận với Thyssenkrupp (Đức) để phát triển hydro và amoniac xanh tại tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long
-
Mạng lưới sản xuất: Đồng thời triển khai dự án ở Bến Tre tương tự Trà Vinh
Vì sao nổi bật? Họ có kinh nghiệm thực tế mạnh mẽ, dự án đã triển khai, quan hệ quốc tế và chiến lược mở rộng rõ ràng.
2. CTCP Đầu tư Tập đoàn Phù Mỹ (Bình Định) – Liên doanh với Tư vấn đầu tư Hướng Việt & Mandala
-
Dự án hydro xanh quy mô lớn tại KCN Phù Mỹ: giai đoạn 1 (2026–2030) dự kiến công suất 450–500 MW và sản lượng 20.000 tấn hydrogen/năm; giai đoạn 2 lên tới 2 000 MW và 160.000 tấn/năm
-
Công nghệ từ Siemens Energy (nhờ hợp tác quốc tế, mở đường cho giải pháp tiên tiến)
3. Viettel – Đối tác triển khai chuỗi cung cấp điện phân (electrolyzer)
-
Đã ký MOU với John Cockerill (Bỉ) để phát triển sản xuất và chuỗi cung ứng thiết bị điện phân kiềm ngay tại Việt Nam, hỗ trợ các dự án của The Green Solutions ở Trà Vinh và Bến Tre
4. Tập đoàn Mandala & Tư vấn đầu tư Hướng Việt
-
Nhà đầu tư chính cùng The Group Đầu tư Phù Mỹ trong dự án lớn ở Bình Định. Họ đang góp phần quan trọng trong huy động vốn, cơ chế chính sách và hình thành tập đoàn năng lượng xanh lớn trong tương lai.
Bảng tổng quan
| Công ty/Tập đoàn | Điểm mạnh nổi bật |
|---|---|
| The Green Solutions / TGS | Tiên phong dự án hydro xanh, năng lực triển khai mạnh, hợp tác quốc tế |
| Tập đoàn Đầu tư Phù Mỹ | Quy mô dự án lớn, tập trung đầu tư chiến lược ở Bình Định |
| Viettel | Công nghiệp – công nghệ: tiềm lực sản xuất electrolyzer nội địa |
| Mandala & Hướng Việt | Hỗ trợ tài chính và chính sách cho phát triển hạ tầng hydro |
Kết luận
Hiện tại, The Green Solutions (qua TGS Trà Vinh/Bến Tre) dẫn đầu về thực thi dự án thí điểm; Tập đoàn Đầu tư Phù Mỹ nổi bật với kế hoạch quy mô hóa; Viettel có tiềm năng nội địa hoá công nghệ; còn Mandala & Hướng Việt đóng vai trò then chốt trong đầu tư.
TẠI SAO CÁC TẬP ĐOÀN DẦU KHI THAN NHIỆT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG KHÓ CHUYỂN ĐỔI SANG HYDRO XANH?
Các tập đoàn dầu khí, than, nhiệt điện truyền thống không thể nhảy sang hydro xanh nhanh chóng vì 4 nhóm lý do chính:
1. Khác biệt mô hình kinh doanh – lợi nhuận
-
Than/dầu khí: kiếm tiền từ khai thác – bán tài nguyên hóa thạch (OPEX thấp, CAPEX thu hồi nhanh, thị trường có sẵn).
-
Hydro xanh: cần điện tái tạo giá rẻ + thiết bị điện phân + hạ tầng lưu trữ → vốn đầu tư ban đầu (CAPEX) cực cao, hoàn vốn dài (10–15 năm).
-
Với các doanh nghiệp quen “dòng tiền nhanh”, việc “ôm” dự án LCOH (Levelized Cost of Hydrogen) 3–6 USD/kg mà chưa có thị trường nội địa rõ ràng rất rủi ro.
2. Tài sản kẹt (stranded assets)
-
Nhà máy điện than, lọc dầu, giàn khoan, đường ống… đã đầu tư hàng tỷ USD, vòng đời còn dài.
-
Nếu chuyển nhanh sang hydro, các tài sản này sẽ mất giá trị (stranded assets).
-
Doanh nghiệp buộc phải khấu hao hết hoặc tìm cách “chuyển đổi mềm” (vd: đốt kèm H₂ trong turbine khí, sản xuất H₂ xám/tím từ khí thiên nhiên kèm CCS) trước khi sang hẳn hydro xanh.
3. Khác biệt công nghệ & năng lực
-
Dầu khí/than: mạnh về khai thác, chế biến, đốt, cơ khí nặng.
-
Hydro xanh: lại cần điện tái tạo, điện tử công suất, hóa chất điện phân, màng, xúc tác → những mảng mà dầu khí & than hầu như chưa có năng lực cốt lõi.
-
Họ phải học lại từ đầu hoặc liên doanh với công ty công nghệ (vd: Thyssenkrupp, Siemens Energy, Plug Power).
4. Cơ chế & thị trường chưa rõ ràng
-
Hiện Việt Nam chưa có ETS/thuế carbon đủ mạnh → hydro xanh chưa cạnh tranh với H₂ xám (sản xuất từ khí tự nhiên).
-
Nếu không có hợp đồng bao tiêu (offtake agreement) chắc chắn, các tập đoàn dầu khí/than sẽ không dám đầu tư lớn.
-
Trong khi đó, họ vẫn còn nghĩa vụ đảm bảo an ninh năng lượng bằng than/dầu/khí → nên “ưu tiên truyền thống” hơn.
5. Văn hóa & quán tính tổ chức
-
Doanh nghiệp dầu khí/than thường bảo thủ, hệ thống quản trị quen “sản lượng hóa thạch – doanh thu ổn định”.
-
Hydro xanh đòi hỏi mô hình linh hoạt (liên kết với điện tái tạo, start–stop nhanh, bán sang thị trường quốc tế).
-
Cần “máu startup” → điều này trái ngược với văn hóa các tập đoàn truyền thống.
🎯 Kết luận
Các công ty dầu khí, than không chuyển đổi nhanh được vì:
-
Bị kẹt tài sản cũ.
-
Thiếu công nghệ & nhân lực chuyên biệt.
-
Chưa có chính sách & thị trường kéo.
-
Văn hóa doanh nghiệp còn nặng “truyền thống”.
👉 Cách khả thi nhất: chuyển đổi từng bước, ví dụ:
-
PVN/PetroVietnam: bắt đầu từ H₂ xám → H₂ xanh (kết hợp CCS, sau đó nâng tỷ trọng điện phân).
-
EVN: thử co-firing H₂/NH₃ trong turbine khí & than.
-
Vinacomin (TKV): tham gia hạ tầng lưu trữ, logistics H₂/NH₃ thay vì sản xuất.

