Đất đèn là gì? tại sạo lại gọi là đất đèn?
✅ ĐẤT ĐÈN LÀ GÌ?
-
Đất đèn là tên gọi thông dụng của canxi cacbua (CaC₂) – một chất rắn màu xám hoặc xám đen, có khả năng phản ứng với nước để sinh ra khí axetilen (C₂H₂) – một hiđrocacbon không no rất dễ cháy.
📌 Phương trình phản ứng:
CaC2+2H2O→C2H2↑+Ca(OH)2
→ Khí C₂H₂ này được dùng để thắp sáng, hàn cắt kim loại, nên CaC₂ được gọi là “đất đèn”.
🧪 CÁCH TẠO RA ĐẤT ĐÈN (CaC₂)
🔹 Nguyên liệu:
-
Đá vôi (CaCO₃)
-
Than cốc (C – carbon tinh khiết)
🔹 Quá trình sản xuất:
-
Nhiệt phân đá vôi để tạo vôi sống:
CaCO3→nhiệtđộcaoCaO+CO2↑
-
Phản ứng vôi sống với than cốc trong lò hồ quang điện ở khoảng 2000°C:
CaO+3C→2000∘C=>CaC2+CO
→ Sản phẩm tạo thành là CaC₂ dạng rắn – chính là đất đèn.
⚙️ KHAI THÁC ĐẤT ĐÈN / ỨNG DỤNG
-
Đất đèn không "khai thác" theo kiểu đào lên từ mỏ, mà được sản xuất nhân tạo trong công nghiệp như trên.
-
Ứng dụng chính:
-
Sinh khí C₂H₂ để hàn cắt kim loại (khi cháy tạo nhiệt rất cao)
-
Chiếu sáng ở nông thôn ngày xưa
-
Trong nông nghiệp: dùng kích thích quả chín (do C₂H₂ giống etilen)
-
⚠️ Lưu ý an toàn:
-
CaC₂ phản ứng mạnh với nước, sinh khí dễ cháy, nên bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm.
-
Khí C₂H₂ cháy sinh nhiệt cao nhưng dễ tạo hỗn hợp nổ với không khí → cần dùng đúng kỹ thuật.
