Gia quy (nội quy) cốt lõi của gia đình Việt là những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức truyền thống mà các thế hệ trong gia đình cần tuân thủ nhằm giữ gìn nề nếp, hòa khí, và truyền thống tốt đẹp của gia đình. Dưới đây là những giá trị cốt lõi thường thấy trong gia quy truyền thống của gia đình Việt Nam:
🔹 1. Hiếu kính cha mẹ, ông bà
-
Hiếu thảo là nền tảng đạo đức trọng yếu trong văn hóa Việt.
-
Tôn trọng, phụng dưỡng khi còn sống và thờ cúng khi qua đời.
👉 Trích dẫn: “Công cha như núi Thái Sơn / Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
🔹 2. Anh em thuận hòa, tôn ti trật tự
-
Anh chị yêu thương, làm gương cho em.
-
Em phải lễ phép, biết nhường nhịn.
👉 Câu tục ngữ: “Anh em như thể tay chân”
🔹 3. Vợ chồng thủy chung, tôn trọng lẫn nhau
-
Cùng nhau vun đắp hạnh phúc gia đình.
-
Tôn trọng, cảm thông, không dùng bạo lực hay xúc phạm nhau.
👉 “Thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn”
🔹 4. Cần cù, tiết kiệm, không phung phí
-
Làm ăn lương thiện, tránh xa cờ bạc, rượu chè.
-
Giữ gìn tài sản gia đình và biết sống giản dị.
🔹 5. Trọng lễ nghĩa, học hành, và đạo đức
-
Con cháu phải chăm chỉ học tập, sống tử tế, lễ phép với người lớn.
-
Không được nói tục, hỗn hào, hay bỏ bê việc học hành.
🔹 6. Giữ gìn gia phong – danh dự gia đình
-
Không làm điều xấu ảnh hưởng đến uy tín dòng họ.
-
Luôn cư xử văn minh, có trách nhiệm với cộng đồng.
🔹 7. Kính trên nhường dưới – đoàn kết ba thế hệ
-
Sống hòa thuận giữa ông bà – cha mẹ – con cháu.
-
Giữ nếp sinh hoạt chung, không làm trái luân thường đạo lý.
🔹 8. Giữ gìn truyền thống và cội nguồn
-
Tổ chức giỗ chạp, lễ tết, giữ phong tục như thắp hương tổ tiên, cúng rằm.
-
Truyền lại gia phả, nghề tổ, hoặc giá trị tinh thần cho thế hệ sau.
Gợi ý tóm tắt khẩu hiệu gia quy:
“Trên kính – Dưới nhường – Giữ nề nếp – Trọng nghĩa tình – Sống tử tế”
🏡 GIA QUY – NỀ NẾP GIA ĐÌNH VIỆT
1. Hiếu kính tổ tiên – Trọng đạo làm người
-
Tôn thờ ông bà, cha mẹ – lấy hiếu làm gốc.
-
Sống lễ phép, giữ gìn danh dự gia đình.
2. Anh em hòa thuận – Trên dưới thuận hòa
-
Tôn ti trật tự, yêu thương – giúp đỡ nhau như ruột thịt.
-
Không ganh đua, chia rẽ – đoàn kết là sức mạnh.
3. Vợ chồng thủy chung – Gia đình hạnh phúc
-
Cùng gánh vác – đồng cam cộng khổ.
-
Cư xử tôn trọng – lấy nghĩa làm nền.
4. Học để thành nhân – Lập thân để lập nghiệp
-
Chăm chỉ học hành – rèn luyện tri thức, đạo đức.
-
Làm việc chính trực – không tham lam, gian dối.
5. Sống tiết kiệm – Làm ăn chân chính
-
Không phung phí – trọng giá trị lao động.
-
Giữ gìn tài sản gia đình – góp sức vì tương lai.
6. Yêu nước – Lập chí lớn – Phò dân giúp nước
-
Không quên nguồn cội, Tổ quốc – sẵn sàng hy sinh vì dân tộc.
-
Dạy con cháu chí khí – không sống nhỏ hẹp, ích kỷ.
“Tu thân – Tề gia – Trị quốc – Bình thiên hạ” là lý tưởng hướng tới.
7. Giữ gìn truyền thống – Phát huy tinh hoa
-
Không mê tín, không vọng ngoại – biết tiếp thu chọn lọc.
-
Tôn trọng văn hóa Việt – từ tiếng nói, chữ viết đến phong tục lễ nghi.
8. Con cháu phải:
-
Sống tử tế – nói lời thật, làm việc thật.
-
Hiển đạt không kiêu – thất bại không nản.
-
Có lòng nhân – có chí khí – biết cống hiến.
✅ GIA HUẤN TÂM PHÁP (khẩu hiệu treo trong nhà):
“Trung hiếu làm đầu – Nhân nghĩa làm gốc – Trí dũng làm nền – Yêu nước dựng chí.”
“Lấy gương xưa soi sáng đời nay – Dựng nền vững cho cháu con hiển đạt.”
