Hydro xanh là gì? mà được coi là công nghệ tương lai?
Hydro xanh (Green hydrogen) là một loại hydro được sản xuất bằng cách sử dụng năng lượng tái tạo (như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện) để điện phân nước () thành hydro () và oxy ().
Quá trình này không phát thải khí nhà kính, nên được coi là một nguồn năng lượng sạch và bền vững. Điều này làm cho hydro xanh trở thành một giải pháp tiềm năng để giảm lượng carbon trong các ngành công nghiệp khó khử carbon, chẳng hạn như sản xuất thép, hóa chất, vận tải và lưu trữ năng lượng.
Phân loại hydro theo màu sắc
Để dễ phân biệt các loại hydro dựa trên phương pháp sản xuất và mức độ phát thải carbon, người ta thường dùng các "màu" để gọi tên:
- Hydro Xám (Grey Hydrogen): Được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch, chủ yếu là khí đốt tự nhiên (metan), thông qua quá trình cải tạo hơi nước. Quá trình này thải ra một lượng lớn khí vào khí quyển. Đây là loại hydro phổ biến và rẻ nhất hiện nay.
- Hydro Lam (Blue Hydrogen): Cũng được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch, nhưng khí phát thải trong quá trình sản xuất sẽ được thu giữ và lưu trữ dưới lòng đất. Mặc dù vẫn có một lượng nhỏ khí thải thoát ra, nhưng đây được coi là một giải pháp chuyển tiếp tốt hơn so với hydro xám.
- Hydro Xanh (Green Hydrogen): Đây là loại hydro sạch nhất, được sản xuất bằng cách điện phân nước bằng năng lượng tái tạo, không thải ra khí nhà kính trong suốt quá trình.
Ứng dụng của hydro xanh
Hydro xanh được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực:
- Nhiên liệu: Dùng làm nhiên liệu cho xe điện pin nhiên liệu (FCEV), tàu thuyền và máy bay.
- Lưu trữ năng lượng: Hydro có thể lưu trữ năng lượng dư thừa từ các nguồn tái tạo như điện gió, mặt trời và giải phóng năng lượng khi cần thiết.
- Công nghiệp: Dùng trong sản xuất thép xanh, amoniac xanh (để sản xuất phân bón), và các loại hóa chất khác.
Hydro xanh được xem là chìa khóa để đạt được nền kinh tế không carbon trong tương lai.
Sự khác biệt lớn nhất giữa hydro xanh và các loại hydro khác
Sự khác biệt lớn nhất giữa hydro xanh và các loại hydro khác nằm ở phương pháp sản xuất và mức độ phát thải khí carbon. Việc phân biệt này thường được gọi bằng các "màu sắc" khác nhau.
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết sự khác biệt giữa hydro xanh, hydro xám và hydro lam:
Tóm tắt sự khác biệt
- Hydro xám là loại hydro phổ biến và rẻ nhất, nhưng cũng là loại gây ô nhiễm nhất do thải ra lượng lớn khí nhà kính.
- Hydro lam được coi là một bước tiến so với hydro xám vì nó có thể thu giữ phần lớn lượng khí thải carbon. Đây là một giải pháp "cầu nối" hiệu quả trong quá trình chuyển đổi năng lượng.
- Hydro xanh là loại hydro sạch nhất và là mục tiêu cuối cùng của ngành năng lượng. Quá trình sản xuất hydro xanh hoàn toàn không thải carbon, biến nó thành một nguồn năng lượng bền vững thực sự cho tương lai.
Mặc dù chi phí sản xuất hydro xanh hiện còn cao, nhưng với sự phát triển của công nghệ năng lượng tái tạo và điện phân, các chuyên gia tin rằng giá thành sẽ giảm dần và hydro xanh sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế không carbon.
TOP 10 CÔNG TY DẪN ĐẦU THẾ GIỚI VỀ CÔNG NGHỆ HYDRO XANH
Công nghệ hydro xanh là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng và thu hút sự đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Cuộc đua giành vị trí dẫn đầu không chỉ diễn ra giữa các quốc gia mà còn giữa các công ty chuyên về công nghệ điện phân, sản xuất và ứng dụng hydro.
Dưới đây là một số công ty nổi bật và được đánh giá cao trong lĩnh vực này, dù việc xếp hạng "top 10" có thể thay đổi tùy thuộc vào tiêu chí đánh giá (công nghệ, quy mô dự án, vốn hóa thị trường, v.v.):
- Plug Power (Mỹ): Được xem là một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực hydro xanh. Plug Power chuyên sản xuất máy điện phân, hệ thống pin nhiên liệu hydro và xây dựng cơ sở hạ tầng sản xuất hydro xanh. Công ty này đã và đang thực hiện nhiều dự án lớn để cung cấp hydro xanh cho các đối tác công nghiệp.
- Nel Hydrogen (Na Uy): Một công ty tiên phong về công nghệ điện phân, Nel Hydrogen có hơn 90 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Họ cung cấp các máy điện phân kiềm và PEM (Proton Exchange Membrane) cho các dự án hydro xanh trên toàn cầu.
- Thyssenkrupp Nucera (Đức): Là một trong những nhà cung cấp công nghệ điện phân hàng đầu thế giới, đặc biệt là công nghệ điện phân kiềm quy mô lớn. Thyssenkrupp Nucera đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các nhà máy hydro xanh lớn trên toàn cầu.
- Envision Energy (Trung Quốc): Mặc dù nổi tiếng với tua-bin gió, Envision Energy cũng đã đầu tư mạnh vào công nghệ hydro xanh. Công ty này đã đưa vào hoạt động nhà máy sản xuất hydro xanh và amoniac xanh lớn nhất thế giới, sử dụng năng lượng tái tạo ngoài lưới và tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa sản xuất.
- Siemens Energy (Đức): Siemens Energy là một tập đoàn công nghiệp đa quốc gia, cung cấp các giải pháp điện phân tích hợp cho các dự án hydro xanh quy mô công nghiệp. Công ty này tập trung vào công nghệ PEM để sản xuất hydro sạch.
- Air Products (Mỹ): Là một trong những nhà cung cấp khí công nghiệp lớn nhất thế giới, Air Products đã và đang đầu tư hàng tỷ USD vào các dự án hydro xanh quy mô lớn ở nhiều quốc gia. Công ty này không chỉ sản xuất hydro mà còn phát triển chuỗi cung ứng và vận chuyển hydro.
- Green Hydrogen International (GHI) (Mỹ): Một công ty khởi nghiệp đáng chú ý, GHI đang thực hiện dự án "Hydrogen City" ở Texas, một trong những dự án hydro xanh lớn nhất thế giới với công suất khổng lồ, sử dụng năng lượng gió và mặt trời để sản xuất hydro.
- ITM Power (Anh): Chuyên sản xuất các máy điện phân PEM. ITM Power đã hợp tác với nhiều tập đoàn lớn để phát triển các dự án hydro xanh, hướng tới mục tiêu trở thành một trong những nhà cung cấp công nghệ hàng đầu.
- Linde (Đức/Mỹ): Tương tự Air Products, Linde là một công ty khí công nghiệp khổng lồ, đã có kinh nghiệm lâu năm trong sản xuất và phân phối hydro. Công ty này đang mở rộng danh mục đầu tư sang hydro xanh và xây dựng các cơ sở sản xuất mới trên toàn cầu.
- Fortescue Future Industries (FFI) (Úc): Là một công ty con của tập đoàn khai thác mỏ Fortescue Metals, FFI đang dẫn đầu trong việc phát triển các dự án hydro xanh và amoniac xanh quy mô lớn ở Úc và trên thế giới, với tham vọng trở thành nhà sản xuất năng lượng xanh hàng đầu.
CÁC CÔNG TY VIỆT NAM CÓ TIỀM NĂNG VỀ PHÁT TRIỂN HYDRO XANH
lĩnh vực hydro xanh ở Việt Nam còn khá mới mẻ, nhưng tiềm năng là rất lớn. Các công ty tham gia vào mảng này chủ yếu là những doanh nghiệp có nền tảng vững chắc về năng lượng tái tạo hoặc các dự án công nghiệp quy mô lớn. Dưới đây là 5 công ty Việt Nam tiềm năng trong mảng hydro xanh, ngoài TGS đã được nhắc đến:
- Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam): Với vai trò là tập đoàn năng lượng hàng đầu quốc gia, Petrovietnam có tiềm năng lớn trong việc chuyển đổi và sử dụng hydro xanh. Tập đoàn này đã và đang nghiên cứu các dự án sản xuất hydro từ nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, để sử dụng trong các nhà máy lọc hóa dầu hiện có. Petrovietnam cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng lưu trữ và phân phối hydro.
- Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN): EVN là đơn vị chủ chốt trong việc sản xuất và phân phối điện. Khi năng lượng tái tạo phát triển mạnh, việc sử dụng năng lượng dư thừa (đặc biệt là điện gió và điện mặt trời) để sản xuất hydro xanh là một hướng đi chiến lược. EVN có thể đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối lưới điện và tích hợp các dự án hydro xanh vào hệ thống năng lượng quốc gia.
- Hòa Phát Group: Là tập đoàn sản xuất thép hàng đầu Việt Nam, Hòa Phát đang đối mặt với áp lực giảm phát thải carbon rất lớn. Việc sử dụng hydro xanh để thay thế than cốc trong sản xuất thép là một giải pháp then chốt. Hòa Phát có thể tự đầu tư hoặc hợp tác với các đối tác công nghệ để xây dựng các nhà máy hydro xanh, phục vụ cho quy trình sản xuất thép của mình, vừa giảm ô nhiễm vừa tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
- Tập đoàn Sơn Hà: Sơn Hà đã có những bước đi trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và xe điện. Với tầm nhìn phát triển các giải pháp năng lượng sạch, Sơn Hà có tiềm năng đầu tư vào công nghệ hydro xanh, đặc biệt là trong các ứng dụng nhỏ hơn như pin nhiên liệu cho xe điện hoặc hệ thống lưu trữ năng lượng.
- PTSC (Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam): Là một đơn vị chuyên về dịch vụ kỹ thuật cho ngành dầu khí, PTSC có kinh nghiệm dày dặn trong việc xây dựng các công trình ngoài khơi. Công ty có thể tận dụng thế mạnh này để tham gia vào việc xây dựng các dự án điện gió ngoài khơi, một nguồn năng lượng chính để sản xuất hydro xanh. PTSC có thể trở thành đối tác quan trọng trong việc triển khai các dự án hydro xanh quy mô lớn tại Việt Nam.
Những công ty này, dù chưa niêm yết trong lĩnh vực hydro xanh nhưng với vị thế, tiềm lực tài chính và định hướng chiến lược, họ đều là những "ứng cử viên" sáng giá để định hình ngành công nghiệp hydro xanh tại Việt Nam trong tương lai.