Khó khăn trong việc xác định giá vốn đối với mua bán vàng? bởi vàng được tích luỹ từ rất lâu

Khó khăn trong việc xác định giá vốn đối với mua bán vàng? bởi vàng được tích luỹ từ rất lâu

Người Việt thường có thói quen tích luỹ vàng 9999 lâu dài? việc đánh thuế mua bán ảnh hưởng thế nào đến người dân? họ tích luỹ vàng rất lâu rồi làm sao biết được giá nhập vào ?

Điểm nghẽn” của chính sách nếu Việt Nam đánh thuế vàng

1. Thói quen tích luỹ vàng 9999 của người Việt

• Tập quán truyền thống: từ thời bao cấp đến nay, vàng SJC, nhẫn trơn 9999 luôn được coi là kênh giữ tài sản an toàn, chống lạm phát, thay thế cho ngoại tệ.

• Hình thức phổ biến: mua nhẫn trơn, miếng vàng SJC, hoặc vàng trang sức “trơn” để cất giữ, ít khi giao dịch thường xuyên.

• Mục tiêu: chủ yếu “tích trữ lâu dài, để dành cho con cháu, cưới hỏi, làm vốn” hơn là lướt sóng. → Khác hẳn đầu cơ ngắn hạn.

2. Ảnh hưởng của việc đánh thuế mua bán vàng đến người dân

Nếu áp dụng máy móc (không phân biệt đầu cơ – tích trữ), sẽ có mấy hệ quả:

1. Người dân tích trữ lâu năm bị thiệt

   • Ví dụ một gia đình mua vàng từ 2005 giá ~8 triệu/lượng, nay bán ~80 triệu/lượng → lãi trên giấy là rất lớn.

   • Nhưng họ mua để giữ tiền, không phải đầu cơ → bị đánh thuế sẽ cảm thấy “bị phạt vì tiết kiệm”.

2. Khó xác định giá vốn

   • Hầu hết người mua không lưu hoá đơn vì thói quen mua vàng để cất.

   • Sau 10–20 năm, cửa hàng thậm chí không còn tồn tại, làm sao xác định giá nhập?

   • Nếu không có cơ chế hợp lý, người dân sẽ bị áp thuế “theo mặc định” (ví dụ lấy giá vốn bằng 0), rất bất công.

3. Nguy cơ dịch chuyển sang giao dịch không chính thức

   • Người dân sợ nộp thuế hoặc thủ tục phức tạp → bán mua tay ngang, “chợ đen”, không hoá đơn.

   • Điều này đi ngược lại mục tiêu minh bạch thị trường.

4. Ảnh hưởng tâm lý và niềm tin

   • Vàng vốn được coi là “bảo hiểm” chống rủi ro. Nếu bị đánh thuế mạnh, dân có thể mất niềm tin vào kênh này và tìm cách giữ USD, đất, ngoại tệ → khó kiểm soát hơn.

3. Giải pháp mà nhiều nước áp dụng để tránh vướng mắc này

1. Ngưỡng miễn (de minimis)

   • Miễn thuế cho giao dịch nhỏ, hoặc cho số vàng tích trữ cá nhân dưới một mức nhất định.

   • Giúp dân thường không bị ảnh hưởng, chỉ người giao dịch lớn/lướt sóng mới chịu thuế.

2. Áp dụng thời gian nắm giữ

   • Giống Đức: nếu giữ trên 1 năm (hoặc 3–5 năm) thì miễn thuế → chỉ đánh vào đầu cơ ngắn hạn.

   • Người dân mua vàng 9999 cất lâu dài sẽ không bị tác động.

3. Cơ chế giá vốn hợp lý

   • Cho phép người dân chứng minh giá mua bằng hoá đơn (nếu có).

   • Nếu không có chứng từ → nhà nước có thể chấp nhận giá vốn theo khung lịch sử (bảng giá vàng bình quân do NHNN công bố theo từng năm).

   • Như vậy, ai tích trữ lâu sẽ được tính giá vốn gần đúng, tránh thiệt thòi.

4. Phân biệt rõ vàng đầu tư – vàng trang sức

   • Vàng miếng, nhẫn trơn tinh khiết: coi là “investment gold” → có cơ chế thuế riêng.

   • Vàng trang sức: tính như hàng tiêu dùng (chịu VAT, không tính lãi vốn).

4. Kết luận

• Đúng là người Việt có thói quen tích trữ vàng 9999 lâu dài, và nếu đánh thuế mua bán mà không tính đặc thù này thì dễ gây bất công và phản ứng xã hội.

• Vấn đề lớn nhất là không có chứng từ giá vốn, nên nếu áp thuế thì phải đi kèm cơ chế ước lượng hợp lý (bảng giá lịch sử) và/hoặc miễn cho nắm giữ dài hạn.

• Nếu không, thay vì minh bạch, chính sách sẽ khiến dân chuyển sang giao dịch ngầm và nhà nước vừa mất thuế vừa mất kiểm soát.