Lý do một số sàn FTX, Coincheck.... vẫn có thể sập?

Lý do một số sàn FTX, Coincheck.... vẫn có thể sập?

Dù công nghệ blockchain như Bitcoin rất an toàn về mặt kỹ thuật, thì các sàn giao dịch như Binance, FTX, Mt. Gox, Coincheck... vẫn có thể sập. Lý do là vì:

🔥 Sàn không phải blockchain. Sàn là doanh nghiệp/tổ chức tập trung. Mà doanh nghiệp thì có thể sập như mọi doanh nghiệp khác.

---

💥 5 lý do chính khiến các sàn như Binance, FTX, v.v. có thể sập

---

1. Lừa đảo, gian lận (Fraud) – Ví dụ: FTX

• FTX sập không phải do blockchain lỗi, mà do:

  • CEO Sam Bankman-Fried lấy tiền người dùng đi đầu tư mạo hiểm thông qua Alameda Research

  • Khi người dùng rút ồ ạt, sàn mất khả năng thanh khoản

• Đây là kiểu “bank-run” trong crypto: người dùng đổ xô rút tiền, sàn hết tiền mặt.

📌 ⇒ FTX là vụ lừa đảo quy mô toàn cầu, không khác gì các vụ Enron hay Madoff trong tài chính truyền thống.

---

2. Quản lý rủi ro yếu kém, đòn bẩy cao

• Nhiều sàn sử dụng margin (giao dịch ký quỹ) hoặc leverage (đòn bẩy) cho phép người dùng vay tiền đầu tư.

• Khi thị trường giảm mạnh → thanh lý hàng loạt → mất thanh khoản → sàn phá sản

• Một số sàn dùng tiền của khách để bảo lãnh rủi ro, nếu thất bại sẽ "cháy túi".

📌 ⇒ Giống ngân hàng cạn tiền → phá sản (nếu không có bảo hiểm).

---

3. Bị hack – Mất quỹ

• Ví dụ:

  • Mt. Gox (2014): bị hack mất 850.000 BTC

  • Coincheck (2018): mất 500 triệu USD

• Nguyên nhân:

  • Lưu trữ tài sản trên hot wallet (ví nóng)

  • Quản lý nội bộ lỏng lẻo

  • Thiếu bảo mật đa tầng (multisig, 2FA...)

📌 ⇒ Hacker không tấn công blockchain, mà tấn công vào phần mềm – tổ chức quản lý tài sản.

---

4. Pháp lý và quy định

• Các sàn có thể bị:

  • Đóng băng hoạt động do không tuân thủ pháp luật (ví dụ: Binance ở một số nước)

  • Đòi hỏi cấp phép, truy thu thuế, hoặc cấm giao dịch margin

  • Chính phủ siết kiểm soát (SEC, IRS...)

📌 ⇒ Dù là công nghệ số, nhưng vẫn phụ thuộc luật pháp quốc gia.

---

5. Mô hình Ponzi – núp bóng “sàn” (scam)

• Nhiều sàn không thực sự là sàn giao dịch mà chỉ giả danh sàn (MLM – đa cấp)

  • Đưa ra lãi suất ảo (ví dụ 3–5%/ngày)

  • Dụ người nạp tiền – dùng tiền người sau trả cho người trước

📌 Ví dụ: Bitconnect, iFan, Lion Group, MT4 clone,...

⇒ Khi không có người mới, sập nhanh như domino

---

📊 So sánh: Blockchain vs. Sàn

---

🎯 Kết luận:

Các sàn có thể sập vì: con người gian lận, quản lý yếu kém, bị hack, hoặc bị siết bởi luật pháp.
Trong khi đó, blockchain vẫn tồn tại – nhưng nếu bạn để tài sản trên sàn, bạn không kiểm soát tài sản đó.