Mô phỏng biểu đồ kịch bản giá điện (theo thị trường – theo lộ trình – theo phân loại khách hàng) để thấy tác động khác nhau đến EVN và người dân

Mình đã mô phỏng và hiển thị (1) bảng so sánh số liệu dưới các kịch bản và (2) hai biểu đồ:

Tổng doanh thu EVN theo 4 kịch bản (Baseline — Market full pass-through +20% — Gradual 5%/năm ×4 — Classified với bảo vệ nhóm hộ nghèo).
So sánh giá theo nhóm khách hàng (Baseline vs Classified).

Các giả định chính (nhanh)

Giá bán bình quân hiện tại: 2.204 VND/kWh.
Tổng tiêu thụ giả định: 200 TWh/năm (200 × 10^9 kWh).
Phân bổ tiêu thụ: residential 40%, industry 45%, commercial 15%.
Trong residential, 30% lượng tiêu thụ được coi là lifeline (được bảo vệ).

Doanh thu baseline (không thay đổi giá) ≈ 440.8 trillion VND.
Market (full pass-through +20%) → doanh thu tăng ~20% so baseline (EVN bù đắp tốt phần chi phí tăng ngay lập tức).
Gradual (5%/năm ×4) → doanh thu tăng tương đương ~21.6% (cách tăng mượt hơn so với tăng đột ngột).
Classified (bảo vệ lifeline, tăng nhiều hơn cho industry/commercial) → doanh thu tăng, nhưng thấp hơn scenario Market/Gradual vì một phần tiêu thụ (lifeline) không tăng.

Nếu muốn EVN bù đắp ngay phần chi phí tăng (không lỗ): cần tăng giá tổng thể khoảng +15–25% (tùy mức chênh chi phí nhiên liệu và tỷ giá). Kịch bản Market cho thấy điều này trực tiếp.
Nếu tăng từ từ (Gradual 5%/năm): EVN cần thời gian để cân đối tài chính, giảm “sốc” cho nền kinh tế; nhưng vẫn cần hỗ trợ tạm thời bằng quỹ hoặc cơ chế khác vì dồn nợ có thể vẫn xảy ra.
Kịch bản phân loại (Classified): là bước trung dung—bảo vệ người nghèo (lifeline giữ nguyên), tăng nhiều hơn cho industry/commercial → đạt mục tiêu an sinh đồng thời bù đắp phần lớn khoản thiếu hụt. Tuy nhiên nếu phần bảo vệ quá lớn, EVN có thể vẫn gặp áp lực tài chính.

Đây là mô phỏng minh hoạ, dựa trên giả định tiêu thụ 200 TWh và tỉ lệ phân bổ; con số thực tế (tổng tiêu thụ, cấu trúc giá bậc thang, mức lifeline, tỷ giá thực tế, cơ cấu hợp đồng USD vs VND) sẽ thay đổi kết quả.
Nếu bạn muốn kết quả chính xác hơn, mình có thể cập nhật mô phỏng với: tổng tiêu thụ thực tế (năm gần nhất), tỷ lệ phân chia tiêu thụ theo bậc, tỷ giá chính xác, hoặc mục tiêu bao nhiêu tỉ VND cần bù (ví dụ: 45,000 tỷ).