Nguyễn Biểu (1350–1413) -sứ giả ăn đầu người - một vị quan và tướng lĩnh trung liệt của nhà Hậu Trần
Nguyễn Biểu (1350–1413) là một vị quan và tướng lĩnh trung liệt của nhà Hậu Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông quê ở làng Bình Hồ, huyện La Sơn, trấn Nghệ An (nay thuộc xã Yên Hồ, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh)
Nguyễn Biểu đỗ Thái học sinh (tương đương Tiến sĩ) vào cuối triều Trần và được bổ nhiệm làm Điện tiền Ngự sử, một chức quan cao trong triều đình. Khi nhà Minh xâm lược Đại Việt, ông theo phò vua Trùng Quang Đế tổ chức kháng chiến
Giai thoại "ăn cỗ đầu người"
Năm 1413, trong bối cảnh quân Minh tiến đánh Nghệ An, vua Trùng Quang Đế phải lui về Hóa Châu và cử Nguyễn Biểu đi sứ để giảng hòa, nhằm thực hiện kế hoãn binh. Tại trại quân Minh, tướng Trương Phụ tiếp đón ông một cách ngạo mạn, dọn ra mâm cỗ chỉ có một cái đầu người luộc chín để thị uy. Nguyễn Biểu không hề nao núng, điềm nhiên ăn và còn làm bài thơ "Cỗ đầu người" để đáp lại, thể hiện khí phách kiên cường của một kẻ sĩ nước Nam .
Hành động này khiến Trương Phụ tức giận và ra lệnh trói Nguyễn Biểu dưới chân cầu Lam để thủy triều dìm chết ông .
Vinh danh và tưởng niệm
Sau khi hy sinh, Nguyễn Biểu được nhân dân tôn vinh là "Nghĩa Vương" và lập đền thờ tại quê nhà. Đền thờ Nguyễn Biểu đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1991 và được tu sửa nhiều lần .
Tên ông cũng được đặt cho nhiều con đường tại các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng và Hà Tĩnh, nhằm ghi nhớ công lao và khí tiết của ông.
Di sản văn học
Ngoài sự nghiệp chính trị và quân sự, Nguyễn Biểu còn để lại một số tác phẩm văn học, trong đó nổi bật là bài thơ "Cỗ đầu người", thể hiện tinh thần bất khuất và lòng yêu nước sâu sắc.
Nguyễn Biểu là biểu tượng của lòng trung thành, dũng cảm và khí phách của một kẻ sĩ nước Nam, được hậu thế ngưỡng mộ và ghi nhớ.