Nguyên nhân gây ra thế chiến thứ hai (1939-1945)
Thế chiến thứ hai (1939-1945) bùng nổ do sự kết hợp của nhiều nguyên nhân phức tạp, bao gồm các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội và lịch sử. Dưới đây là các nguyên nhân chính, được trình bày ngắn gọn và rõ ràng:
- Hậu quả của Hiệp ước Versailles (1919): Hiệp ước Versailles sau Thế chiến thứ nhất áp đặt các điều khoản khắc nghiệt lên Đức, bao gồm bồi thường chiến tranh khổng lồ, mất lãnh thổ, và hạn chế quân sự. Điều này gây ra sự bất mãn sâu sắc trong dân chúng Đức, tạo điều kiện cho chủ nghĩa cực đoan và sự trỗi dậy của Adolf Hitler.
- Sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít và quân phiệt:
- Ở Đức, Đảng Quốc xã của Hitler lên nắm quyền, thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc cực đoan, bài Do Thái, và chính sách mở rộng lãnh thổ ("Không gian sinh tồn" - Lebensraum).
- Ở Ý, Benito Mussolini theo đuổi chủ nghĩa phát xít và tham vọng đế quốc.
- Ở Nhật Bản, chủ nghĩa quân phiệt thúc đẩy xâm lược để mở rộng lãnh thổ, như chiếm Mãn Châu (1931).
- Chính sách xoa dịu (Appeasement): Các cường quốc phương Tây như Anh và Pháp áp dụng chính sách xoa dịu, nhượng bộ trước các hành động gây hấn của Đức (như sáp nhập Áo, chiếm Sudetenland). Điều này khiến Hitler tự tin hơn trong việc mở rộng lãnh thổ, dẫn đến việc Đức xâm lược Ba Lan năm 1939.
- Kinh tế suy thoái và bất ổn xã hội: Đại suy thoái kinh tế toàn cầu những năm 1930 làm gia tăng thất nghiệp và nghèo đói, khiến các chính phủ dân chủ mất uy tín. Điều này tạo cơ hội cho các chế độ độc tài phát triển, đặc biệt ở Đức và Ý.
- Tham vọng lãnh thổ và liên minh quân sự:
- Đức muốn khôi phục vị thế và mở rộng lãnh thổ ở châu Âu.
- Nhật Bản nhắm đến việc thống trị châu Á-Thái Bình Dương.
- Liên minh Trục (Đức, Ý, Nhật) được hình thành để hỗ trợ lẫn nhau, đối đầu với phe Đồng minh (Anh, Pháp, sau này là Mỹ và Liên Xô).
- Sự thất bại của Hội Quốc Liên: Hội Quốc Liên, được thành lập để duy trì hòa bình, thiếu quyền lực thực sự và không thể ngăn chặn các hành động xâm lược của Đức, Ý, và Nhật Bản (ví dụ: Nhật rút khỏi Hội Quốc Liên năm 1933 sau vụ Mãn Châu).
- Sự kiện trực tiếp: Đức xâm lược Ba Lan (1939): Ngày 1/9/1939, Đức tấn công Ba Lan, vi phạm các thỏa thuận quốc tế. Anh và Pháp tuyên chiến với Đức hai ngày sau, đánh dấu sự khởi đầu của Thế chiến thứ hai ở châu Âu.
Tóm lại, Thế chiến thứ hai bùng nổ do sự kết hợp của bất mãn từ Thế chiến thứ nhất, sự trỗi dậy của các chế độ độc tài, chính sách xoa dịu yếu ớt, và các tham vọng bành trướng lãnh thổ. Những yếu tố này tạo ra một tình thế bất ổn, cuối cùng dẫn đến xung đột toàn cầu.
