Ở Việt Nam có ai được coi như Khổng Tử, Đức Phật?
Ở Việt Nam, nếu hỏi "ai được coi như Khổng Tử hay Đức Phật?", tức là những người có ảnh hưởng lớn về tư tưởng, đạo đức, giáo hóa, khai sáng cho xã hội, thì có thể kể đến một số nhân vật sau:
1. Chu Văn An (1292–1370)
-
Giống Khổng Tử ở chỗ: Người thầy mẫu mực, được tôn là "Vạn thế sư biểu" của Việt Nam. Ông nổi tiếng chính trực, dâng "Thất trảm sớ" xin chém 7 gian thần triều Trần.
-
Ảnh hưởng: Đề cao đạo đức, nhân nghĩa, trung hiếu. Tinh thần "không vì quyền lợi mà thay đổi chính khí".
-
Tượng Chu Văn An thường được đặt ở Văn Miếu, giống như cách Khổng Tử được thờ ở các miếu Khổng ở Trung Hoa.
2. Trần Nhân Tông (1258–1308)
-
Giống Đức Phật ở chỗ: Sau khi lãnh đạo Đại Việt thắng quân Nguyên Mông, ông xuất gia, sáng lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử – dòng thiền Phật giáo thuần Việt.
-
Ảnh hưởng: Kết hợp tinh thần nhập thế và xuất thế, đem đạo lý Phật giáo vào đời sống xã hội, đề cao "an bần lạc đạo", tu hành trong cuộc đời thực.
-
Được tôn vinh như vị "Phật hoàng" của Việt Nam.
3. Nguyễn Trãi (1380–1442)
-
Giống Khổng Tử ở chỗ: Nhà tư tưởng, chính trị gia, nhà văn hóa kiệt xuất. Ông để lại tư tưởng về nhân nghĩa, vua – tôi – dân, và chính trị vì dân ("Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân").
-
Ảnh hưởng: Tư tưởng hòa hợp, lấy dân làm gốc, đạo trị quốc an dân mang màu sắc Nho gia nhưng thấm đẫm tinh thần nhân bản Việt Nam.
4. Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585)
-
Giống cả Khổng Tử và Lão Tử: Ông là "Trạng Trình", nhà hiền triết, tiên tri nổi tiếng. Đạo lý sống ẩn dật, thuận theo lẽ trời, nhấn mạnh triết lý "An bần lạc đạo", "Tri túc, tri chỉ".
-
Ảnh hưởng: Tư tưởng thuận thiên giả tồn (thuận theo tự nhiên sẽ tồn tại), gần gũi với Đạo gia và Nho gia.
5. Hồ Chí Minh (1890–1969)
-
Giống Khổng Tử ở chỗ: Tư tưởng Hồ Chí Minh đề cao đạo đức cách mạng, lối sống giản dị, cần – kiệm – liêm – chính, với mục tiêu xây dựng xã hội công bằng, nhân ái.
-
Giống Đức Phật ở chỗ: Chủ trương hòa bình, đoàn kết, tinh thần vị tha, phục vụ nhân dân như phụng sự "chúng sinh".
-
Được xem là lãnh tụ tinh thần có sức ảnh hưởng như "hiền triết" của thời hiện đại Việt Nam.
Tóm gọn:
Nhân vật | Giống ai? | Tư tưởng nổi bật |
---|---|---|
Chu Văn An | Khổng Tử | Sư biểu, đạo đức, chính trực |
Trần Nhân Tông | Đức Phật | Phật hoàng, Thiền phái Trúc Lâm |
Nguyễn Trãi | Khổng Tử | Nhân nghĩa, dân vi bản |
Nguyễn Bỉnh Khiêm | Khổng Tử + Lão Tử | Thuận Thiên giả tồn, tiên tri |
Hồ Chí Minh | Khổng Tử + Đức Phật | Đạo đức cách mạng, nhân văn |