Quy mô huy động nếu 10% / 20% / 30% tiền gửi của dân chuyển sang TPCP chống lạm phát (inflation-linked bonds

Quy mô huy động nếu 10% / 20% / 30% tiền gửi của dân chuyển sang TPCP chống lạm phát (inflation-linked bonds

mình làm ngay và chi tiết từng bước tính để anh thấy rõ quy mô huy động nếu 10% / 20% / 30% tiền gửi của dân chuyển sang TPCP chống lạm phát (inflation-linked bonds). Mình dùng các số tham chiếu sau (nguồn):

• Tổng tiền gửi tại các tổ chức tín dụng ≈ VNĐ 15 quadrillion (đầu 2025/Mar-2025).

• Quy đổi do cùng nguồn báo cáo: VNĐ 15 quadrillion ≈ US$590.6 billion (theo bài báo). 

• GDP (danh nghĩa 2024) = 11,511.9 trillion VND (dùng để tính %GDP).

Mình trình bày từng phép tính và kết quả (VND + USD + %GDP).

---

1) Chuyển 10% tiền gửi → TPCP chống lạm phát

Bước 1 — Tính VND

• Tổng tiền gửi = 15 quadrillion VND = 15,000 trillion VND.

• 10% × 15,000 trillion VND = 1,500 trillion VND = 1.5 quadrillion VND.

Bước 2 — Quy đổi sang USD (theo tỷ lệ trong nguồn)

• 15 quadrillion VND = 590.6 billion USD.

• 1.5 quadrillion VND = 590.6 × (1.5 / 15) billion USD = 590.6 × 0.1 = 59.06 billion USD.

Bước 3 — Tỷ trọng so với GDP

• GDP = 11,511.9 trillion VND.

• %GDP = (1,500 / 11,511.9) × 100% = 0.13033 × 100% = 13.03% GDP.

Kết quả 10%: 1,500 trillion VND ≈ 59.06 billion USD ≈ 13.03% GDP.

---

2) Chuyển 20% tiền gửi → TPCP chống lạm phát

Bước 1 — VND

• 20% × 15,000 trillion VND = 3,000 trillion VND = 3.0 quadrillion VND.

Bước 2 — USD

• 3.0 quadrillion = 590.6 × (3.0 / 15) = 590.6 × 0.2 = 118.12 billion USD. 

Bước 3 — %GDP

• %GDP = (3,000 / 11,511.9) × 100% = 0.26066 × 100% = 26.07% GDP. 

Kết quả 20%: 3,000 trillion VND ≈ 118.12 billion USD ≈ 26.07% GDP.

---

3) Chuyển 30% tiền gửi → TPCP chống lạm phát

Bước 1 — VND

• 30% × 15,000 trillion VND = 4,500 trillion VND = 4.5 quadrillion VND.

Bước 2 — USD

• 4.5 quadrillion = 590.6 × (4.5 / 15) = 590.6 × 0.3 = 177.18 billion USD

Bước 3 — %GDP

• %GDP = (4,500 / 11,511.9) × 100% = 0.39099 × 100% = 39.10% GDP.

Kết quả 30%: 4,500 trillion VND ≈ 177.18 billion USD ≈ 39.10% GDP.

---

Bảng tóm tắt (nhanh)

(Nguồn: tổng tiền gửi ≈ VNĐ15 quadrillion ≈ US$590.6bn; GDP danh nghĩa 2024 = VNĐ11,511.9 trillion)

---

Diễn giải ngắn — ý nghĩa & cảnh báo

1. Quy mô rất lớn so với GDP. Ví dụ kịch bản 10% tương đương ~13% GDP — tức nếu thực sự 10% tiền gửi chuyển hẳn sang TPCP, chính phủ huy động được một lượng cực lớn ngay lập tức.

2. Khả năng thực tế thấp / phân tầng: không có chuyện 10–30% tiền gửi “chuyển hết” trong 1–2 tuần – hành vi dân thường dàn trải: một phần sẽ mua TPCP bán lẻ, phần khác vẫn giữ tiền mặt, vàng, chuyển vào ngoại tệ, hoặc rút tiền mặt. Tuy nhiên, mức hấp thụ khả thi (nếu TPCP thiết kế hấp dẫn: ILB + kênh bán lẻ + ưu đãi thuế) có thể đạt hàng chục tỷ USD trong vài năm.

3. Tác động tới ngân hàng & tín dụng: nếu dòng tiền rút khỏi tiền gửi ngân hàng để mua TPCP và được mua chủ yếu bởi dân/nhà đầu tư cá nhân, ngân hàng sẽ mất nguồn vốn huy động tương ứng → họ phải thay thế bằng phát hành chứng chỉ tiền gửi, tăng lãi huy động hoặc vay interbank → áp lực lãi suất tăng, có thể dẫn tới crowding-out tín dụng. Cần cơ chế (NHNN bơm thanh khoản tạm thời, chấp nhận TPCP làm tài sản thế chấp repo) để giảm sốc.

4. Lợi ích nếu quản lý tốt: nếu phần lớn TPCP được nắm giữ như công cụ dài hạn (đặc biệt ILB), Chính phủ nhận vốn rẻ, người dân có công cụ bảo toàn sức mua, và thị trường trái phiếu nội địa phát triển.

5. Khuyến nghị triển khai: tránh “nhói” hệ thống — phát hành bán lẻ theo lộ trình, kết hợp ưu đãi (miễn thuế lãi nhỏ lẻ hoặc ưu đãi cho ILB), đảm bảo thanh khoản thứ cấp và cho phép ngân hàng sử dụng TPCP làm collateral để tránh rút vốn gây bất ổn.