Quy mô tài sản trí tuệ toàn cầu bao nhiêu tỷ usd?

Theo các số liệu mới nhất từ WIPO (Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới) kết hợp với Brand Finance, giá trị toàn cầu của các tài sản vô hình – intangible assets (bao gồm sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế, thương hiệu, phần mềm, dữ liệu, tổ chức vốn và kỹ năng) đã đạt khoảng 80 nghìn tỷ USD trong năm 2024, tăng 28 % so với năm trước đó

Để bạn dễ liên hệ, cần lưu ý:

• Con số ~80 nghìn tỷ USD này không chỉ bao gồm giá trị của sở hữu trí tuệ, mà còn là tổng cộng giá trị của các tài sản vô hình doanh nghiệp đang sở hữu—điều này phản ánh tầm quan trọng ngày càng lớn của IP trong nền kinh tế hiện đại

• Chỉ riêng S&P 500, các tài sản vô hình (trong đó có IP) chiếm khoảng 90 % giá trị doanh nghiệp

---

Tóm tắt

---

Ghi chú thêm

• Trong khi tổng giá trị tài sản vô hình toàn cầu bao gồm nhiều loại tài sản (chứ không chỉ sở hữu trí tuệ), thì sở hữu trí tuệ chính là một phần trọng yếu trong bộ tài sản này—đóng vai trò quan trọng trong cạnh tranh, đổi mới và tăng trưởng kinh tế.

• Bộ số liệu phía trên chủ yếu từ các báo cáo mới nhất của WIPO và Brand Finance, phản ánh xu hướng đầu tư và giá trị hóa tài sản tri thức ngày càng mạnh mẽ trên toàn cầu.

Quốc gia dẫn đầu về tài sản vô hình / trí tuệ (Intangible Assets)

1. Hoa Kỳ – Kinh tế “vô hình” mạnh nhất thế giới

• Hoa Kỳ dẫn đầu rõ rệt, với các công ty hàng đầu sở hữu tài sản vô hình chiếm đến 90% giá trị tổng doanh nghiệp của top 15 doanh nghiệp lớn nhất. Sự “vô hình hóa” trong nền kinh tế Mỹ cực kỳ cao, vượt xa các quốc gia khác

• Theo báo cáo từ Brand Finance (Global Intangible Finance Tracker 2024), Mỹ có mức tăng tuyệt đối giá trị tài sản vô hình lớn nhất toàn cầu, với mức tăng thêm 12,1 nghìn tỷ USD chỉ trong một năm

• Một phân tích khác chỉ ra: Đầu tư vào tài sản vô hình của Mỹ năm 2024 đạt khoảng 4,7 nghìn tỷ USD, gần gấp đôi tổng đầu tư của các nền kinh tế lớn khác như Pháp, Đức, Anh và Nhật Bản cộng lại .

---

2. Các quốc gia khác có tỷ lệ tài sản vô hình cao

• Đan Mạch đã vươn lên trở thành thị trường có tỷ lệ tài sản vô hình cao nhất thế giới, với 82% giá trị doanh nghiệp là tài sản vô hình. Điều này xuất phát từ ưu thế của các ngành khoa học - dược phẩm và năng lượng tái tạo trong nền kinh tế

• Các quốc gia như Ireland, Vương quốc Anh, Pháp cũng có tỷ lệ tài sản vô hình cao (khoảng 84% – 90%) trong cơ cấu doanh nghiệp lớn của họ

• Ở châu Á, Ấn Độ nổi bật là nền kinh tế thu nhập trung bình nhưng có tốc độ tăng trưởng đầu tư tài sản vô hình rất nhanh, hiện xếp thứ 8 toàn cầu

• Các quốc gia như Indonesia (xếp thứ 11), Thái Lan (20), Brazil (21) cũng nằm trong nhóm 25 nền kinh tế dẫn đầu về độ “intangible-intensive”

---

3. Đầu tư tài sản vô hình theo GDP

• Thụy Điển dẫn đầu về đầu tư tài sản vô hình so với GDP, tiếp theo là Mỹ và Pháp

• Tổng đầu tư vô hình ở Mỹ vượt hẳn các quốc gia EU cộng lại—chiếm hơn gấp sáu lần mức của Pháp

---

Tóm lược: Bảng so sánh thị phần và năng lực tài sản vô hình

---

Nhận định chiến lược cho Việt Nam

Việt Nam đang trong giai đoạn tăng cường phát triển nền kinh tế tri thức. Những bài học từ các quốc gia tiên tiến như Mỹ, Thụy Điển hay Đan Mạch cho thấy:

• Tập trung đầu tư vào R&D, thương hiệu, sáng chế, phần mềm và dữ liệu là chìa khóa để gia tăng giá trị vô hình quốc gia.

• Phát triển doanh nghiệp có tỷ lệ tài sản vô hình cao sẽ giúp nâng cao năng suất, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh toàn cầu.

• Đầu tư so sánh theo GDP có thể là chỉ số đánh giá tương lai, giúp Việt Nam định vị tại vị trí cao trong khu vực.

Vị thế của Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc về tài sản vô hình

1. Phân tích theo GII (Global Innovation Index)

Theo một nghiên cứu phân tích các chỉ số tài sản vô hình từ Global Innovation Index (GII):

• Hàn Quốc đứng đầu với điểm số 85,7

• Trung Quốc tiếp theo với 82,9

• Pháp đứng thứ ba với 76,9
  

Điều này cho thấy cả Hàn Quốc lẫn Trung Quốc đều có năng lực quản lý và chuyển hóa tài sản vô hình (như công bố khoa học, bằng sáng chế, kỹ năng tổ chức) rất mạnh mẽ — chỉ sau một số nước tiên tiến như Pháp.

---

2. Tỷ trọng tài sản vô hình trong giá trị doanh nghiệp (theo khu vực)

Một phân tích từ Chính phủ Nhật Bản (dựa trên dữ liệu Elsten & Hill, 2017) cho biết:

• Mỹ (S&P 500): 84% giá trị doanh nghiệp là tài sản vô hình

• Châu Âu (S&P Europe 350): 71%

• Trung Quốc (CSI300 — Thượng Hải & Thẩm Quyến): 54%

• Hàn Quốc (Kosdaq Composite): nằm giữa, nhưng thấp hơn Nhật Bản và Mỹ

• Nhật Bản (Nikkei 225): 31% giá trị doanh nghiệp là vô hìnhNhư vậy, Trung Quốc và Hàn Quốc có tỷ trọng tài sản vô hình cao hơn Nhật Bản, nhưng vẫn thấp hơn Mỹ và châu Âu.

---

3. Đầu tư vào tài sản vô hình: Trung Quốc & Nhật Bản trong ngành công nghiệp

Một nghiên cứu cụ thể về đầu tư vào tài sản vô hình trong ngành công nghiệp (trong đó có phần mềm, R&D, thiết kế tổ chức) cho thấy vào năm 2013:

• Trung Quốc: đầu tư tổng cộng khoảng 13,96% giá trị gia tăng (value-added) cho tài sản vô hình trong ngành công nghiệp.

• Nhật Bản (2008): mức cao hơn, với 17,66%.

• Tức là Nhật Bản đầu tư vào tài sản vô hình mạnh hơn Trung Quốc ở lĩnh vực công nghiệp, mặc dù Trung Quốc cũng đóng góp đáng kể.

---

Tóm tắt đối chiếu

(*) Nhật Bản có mức điểm GII thấp hơn Trung Quốc và Hàn Quốc theo nghiên cứu trên, nhưng đầu tư vào tài sản vô hình trong ngành công nghiệp lại cao hơn cả.

---

Nhận định chiến lược

• Hàn Quốc: rất mạnh về quản trị và chuyển hóa tài sản vô hình — thể hiện qua điểm GII cao.

• Trung Quốc: cải thiện nhanh chóng và đầu tư mạnh vào tài sản vô hình ở quy mô lớn, tuy vẫn chưa bằng Mỹ/Châu Âu.

• Nhật Bản: tuy có tỷ lệ vô hình trong doanh nghiệp thấp hơn, nhưng đầu tư ngành công nghiệp vào tài sản vô hình vẫn cao — cho thấy sự chú trọng vào đổi mới sâu (R&D, thiết kế, tổ chức).