Tại sao lại dùng đơn vị các bon làm chuẩn?

Tại sao lại dùng đơn vị các bon làm chuẩn?

Việc chọn nguyên tử carbon-12 làm chuẩn cho đơn vị nguyên tử khối (u) không phải ngẫu nhiên, mà dựa trên cả lịch sử khoa học, tính ổn định, và sự tiện lợi trong thực nghiệm.

Dưới đây là các lý do chính:

🧪 1. Tính ổn định và phổ biến của carbon-12

• Carbon-12 (¹²C) là đồng vị ổn định, chiếm tới ~98,9% tổng số nguyên tử carbon trong tự nhiên.

• Không phóng xạ, không dễ bị biến đổi → thuận lợi cho việc dùng làm chuẩn lâu dài.

• Có mặt rộng rãi trong mọi dạng sống (vì carbon là nguyên tố nền tảng của sự sống).

📜 2. Lịch sử khoa học và sự thỏa thuận quốc tế

Trước năm 1961:

• Có hai hệ chuẩn khác nhau:

  • Các nhà hóa học dùng oxy (O) làm chuẩn (khối lượng nguyên tử của oxy = 16).

  • Các nhà vật lý hạt nhân dùng ¹⁶O (đồng vị cụ thể) làm chuẩn (vì có nhiều đồng vị oxy).

➡️ Điều này gây rối rắm, sai lệch số liệu nhỏ nhưng quan trọng trong các lĩnh vực như đo đạc khối lượng nguyên tử, phản ứng hạt nhân...

Năm 1961:

• IUPAC (Hiệp hội Hóa học Quốc tế) thống nhất chọn carbon-12 làm chuẩn:

"Khoˆˊi lượng nguyeˆn tử của carbon-12 được định nghı˜a laˋ đuˊng ba˘ˋng 12 đơn vị khoˆˊi lượng nguyeˆn tử (u)

⚙️ 3. Dễ tính toán và thuận tiện cho khoa học

• Carbon-12 có 6 proton và 6 neutron → tổng là 12 → dễ suy luận và tính toán khối lượng các nguyên tử khác.

• Phép đo khối lượng nguyên tử (qua máy khối phổ) dễ thực hiện và chính xác nhất với carbon.

🔁 Tóm lại: