Tín chỉ carbon là gì? Giá tín chỉ carbon?

1. Tín chỉ carbon là gì?

• Định nghĩa:
  Tín chỉ carbon (Carbon Credit) là một loại “giấy phép” cho phép thải ra 1 tấn CO₂ (hoặc khí nhà kính tương đương).

• Mục đích: tạo thị trường mua – bán khí thải, khuyến khích doanh nghiệp giảm phát thải.

• Cơ chế:

  • Nếu doanh nghiệp phát thải thấp hơn mức cho phép, họ có tín chỉ dư để bán.

  • Nếu doanh nghiệp phát thải vượt, họ phải mua tín chỉ carbon từ nơi khác.

👉 Đây là công cụ thị trường giúp đạt mục tiêu Net Zero (trung hòa carbon).

---

2. Giá tín chỉ carbon hiện nay (2025)

Trên thế giới, giá tín chỉ carbon rất khác nhau, phụ thuộc vào thị trường, cơ chế, và độ khắt khe của quy định:

---

3. Ý nghĩa với Việt Nam

• Doanh nghiệp phát thải lớn (điện, thép, xi măng, hàng không…) sẽ phải tham gia thị trường carbon trong nước.

• Nếu giá tín chỉ tăng mạnh (giống EU), đây sẽ là chi phí lớn, buộc doanh nghiệp phải đầu tư giảm phát thải.

• Cơ hội: Việt Nam có nhiều tiềm năng bán tín chỉ từ rừng, năng lượng tái tạo, dự án carbon capture.

---

📌 Ví dụ dễ hiểu:

• Một nhà máy xi măng phát thải 1 triệu tấn CO₂/năm.

• Nhà nước cấp hạn ngạch 800.000 tấn → còn 200.000 tấn dư thừa.

• Nếu giá tín chỉ 10 USD/tấn, nhà máy phải mua 2 triệu USD tín chỉ carbon → trở thành chi phí môi trường.

SÀN GIAO DỊCH TÍN  CHỈ CARBON

Trên thế giới hiện đã hình thành nhiều sàn giao dịch tín chỉ carbon (Carbon Markets / Carbon Exchanges), chia thành hai loại lớn:

---

1. Thị trường tuân thủ (Compliance Market)

Đây là thị trường chính thức, bắt buộc theo quy định của chính phủ/khối.
Doanh nghiệp bị giới hạn lượng phát thải và phải mua bán tín chỉ để tuân thủ.

Các sàn nổi bật:

• EU ETS (European Union Emissions Trading System) → sàn lớn nhất, giao dịch EUA (European Union Allowance).

• California Cap-and-Trade (WCI) → Mỹ (bang California, kết nối Quebec).

• RGGI (Regional Greenhouse Gas Initiative) → miền Đông Bắc Hoa Kỳ.

• Trung Quốc ETS quốc gia (CEA) → lớn nhất thế giới về khối lượng phát thải bao phủ (hiện chủ yếu ngành điện).

• Hàn Quốc ETS (K-ETS) → sàn giao dịch do KRX vận hành.

• New Zealand ETS (NZ ETS) → áp dụng rộng, đấu giá định kỳ.

👉 Các sàn này thường giao dịch quyền phát thải (allowances), giá thường cao hơn và biến động do chính sách.

---

2. Thị trường tự nguyện (Voluntary Carbon Market – VCM)

Doanh nghiệp/nhà đầu tư tự nguyện mua tín chỉ carbon để bù đắp phát thải, không bắt buộc.

• Tín chỉ thường đến từ dự án trồng rừng, năng lượng tái tạo, bảo tồn, carbon capture…

• Được chứng nhận bởi các tổ chức như: Verra (VCS), Gold Standard, American Carbon Registry (ACR), Climate Action Reserve (CAR).

Các nền tảng / sàn giao dịch VCM tiêu biểu:

• Xpanse (Singapore) → do AirCarbon Exchange (ACX) và SGX hỗ trợ.

• AirCarbon Exchange (ACX) → sàn chuyên về tín chỉ carbon (có trụ sở Singapore, mở rộng toàn cầu).

• CME Group (Mỹ) → cung cấp hợp đồng tương lai carbon (futures) dựa trên EUA, CCA (California), và tín chỉ VCM.

• Toucan Protocol / KlimaDAO (Web3) → token hóa tín chỉ carbon lên blockchain.

---

3. Tình hình Việt Nam

• Theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Việt Nam sẽ:

  • Thí điểm thị trường carbon 2025–2027.

  • Chính thức vận hành sàn giao dịch carbon quốc gia từ 2028.

• Hiện một số doanh nghiệp VN đã bắt đầu bán tín chỉ carbon quốc tế (từ dự án rừng, năng lượng sạch).

---

✅ Tóm lại:

• Có sàn giao dịch tín chỉ carbon chính thức và tự nguyện trên toàn cầu.

• EU ETS và Trung Quốc ETS là hai sàn compliance lớn nhất.

• AirCarbon (ACX), CME, Singapore Xpanse là các sàn tự nguyện / quốc tế nổi bật.

• Việt Nam sẽ có sàn carbon quốc gia từ 2028.