Tóm tắt lý thuyết về Polime
Dưới đây là phần tóm tắt lý thuyết về Polime ngắn gọn, dễ hiểu:
1. Định nghĩa:
-
Polime là những hợp chất có khối lượng phân tử rất lớn, được tạo thành từ nhiều mắt xích (đơn vị lặp lại) giống nhau hoặc tương tự nhau liên kết với nhau.
2. Phân loại:
-
Theo nguồn gốc:
-
Polime thiên nhiên: tinh bột, xenlulozơ, protein...
-
Polime tổng hợp: PE, PVC, PPF, nylon-6...
-
Polime bán tổng hợp: xenlulozơ axetat, tơ visco...
-
-
Theo cấu trúc:
-
Mạch thẳng: PE, PVC...
-
Mạch nhánh: amilopectin (trong tinh bột)...
-
Mạng lưới không gian: cao su lưu hóa, nhựa bakelit...
-
3. Phản ứng tạo polime:
-
Phản ứng trùng hợp: từ các monome giống nhau.
-
Ví dụ: nCH₂=CH₂ → (-CH₂-CH₂-)ₙ (polietilen - PE)
-
-
Phản ứng trùng ngưng: từ nhiều loại monome, có giải phóng phân tử nhỏ (H₂O, HCl…)
-
Ví dụ: Axit terephtalic + etylen glicol → polieste
-
4. Tính chất vật lý chung:
-
Chất rắn, không bay hơi, không tan trong nước và dung môi thông thường.
-
Nhiều polime có tính dẻo, cách điện, cách nhiệt tốt.
5. Ứng dụng:
-
Trong đời sống: làm túi nylon, ống nhựa, sợi vải, cao su, nhựa…
-
Trong y tế: chỉ khâu phẫu thuật, vật liệu cấy ghép…
-
Trong công nghiệp: vật liệu xây dựng, thiết bị điện...
tác hại của polime? tiền làm từ chất liệu polime gì?
✅ Tác hại của Polime (chủ yếu là polime tổng hợp):
-
Khó phân hủy sinh học:
-
Polime như nhựa PE, PVC… mất hàng trăm năm mới phân hủy, gây ô nhiễm môi trường lâu dài.
-
-
Ô nhiễm đất, nước, không khí:
-
Đốt nhựa sinh ra khí độc (dioxin, furan, HCl…).
-
Rác thải nhựa trôi ra biển gây chết sinh vật biển.
-
Vi nhựa (microplastic) đi vào chuỗi thức ăn → ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
-
-
Ảnh hưởng sức khỏe con người:
-
Dùng hộp nhựa kém chất lượng để đựng đồ nóng → thôi nhiễm hóa chất độc hại (BPA, phthalate…).
-
Một số chất phụ gia trong nhựa có thể gây ung thư, rối loạn nội tiết, vô sinh.
-
💵 Tiền polymer được làm từ chất liệu gì?
-
Tiền polymer không phải làm từ nhựa PE, PVC thông thường mà từ polyme cao cấp, cụ thể:
✅ Chất liệu chính:
-
Polypropylene (PP) – một loại nhựa nhiệt dẻo cao cấp, trong suốt, bền, nhẹ.
✅ Đặc điểm của tiền polymer:
-
Không thấm nước, khó rách, bền hơn tiền giấy cotton.
-
Khó làm giả nhờ có thể tích hợp các yếu tố bảo an hiện đại (cửa sổ trong suốt, hình ẩn…).
-
Dễ tái chế → bảo vệ môi trường hơn tiền giấy truyền thống.
-
Dưới đây là bảng so sánh tiền polymer và tiền giấy truyền thống (giấy cotton) theo các tiêu chí quan trọng:
| Tiêu chí | Tiền polymer | Tiền giấy truyền thống (giấy cotton) |
|---|---|---|
| Chất liệu | Polypropylene (nhựa cao cấp) | Giấy cotton (60–100% sợi bông) |
| Độ bền | Rất bền, không thấm nước, khó rách | Dễ rách, mủn nếu bị ẩm hoặc sử dụng nhiều |
| Chống giả | Cao – nhờ có thể tích hợp nhiều yếu tố bảo an hiện đại | Thấp hơn – khó tích hợp bảo an phức tạp như cửa sổ trong suốt |
| Thân thiện môi trường | Dễ tái chế, tuổi thọ cao → giảm chi phí in lại | Dễ phân hủy hơn nhưng tuổi thọ ngắn, in lại thường xuyên |
| Chi phí sản xuất | Cao hơn ban đầu | Thấp hơn ban đầu |
| Khả năng in ấn | Cho hình ảnh sắc nét, in được nhiều hiệu ứng đặc biệt | Hạn chế hơn về bảo an và hình ảnh |
| Khả năng chống thấm nước | Rất tốt – không thấm nước | Kém – dễ hỏng nếu ngấm nước |
| Tuổi thọ sử dụng | 2–4 lần so với tiền giấy | Ngắn hơn nhiều – dễ hỏng do môi trường và ma sát |
✅ Tổng kết:
-
Tiền polymer hiện đại, bền, khó giả → phù hợp cho quốc gia hiện đại hóa hệ thống tiền tệ.
-
Tiền giấy cotton có ưu điểm dễ sản xuất và phân hủy sinh học, nhưng tuổi thọ ngắn, dễ hỏng.
