Top ngành có hiệu quả tương đối cao & có tiềm năng bền vững ở Việt Nam
Dựa trên các nguồn công khai mới nhất, đây là tổng hợp thực trạng ROA / ROE / ROI (hoặc proxy) ở Việt Nam, những ngành có hiệu quả tương đối cao & có tiềm năng bền vững, cùng với các hạn chế cần lưu ý.
Dữ liệu hiện trạng
Một số số liệu nổi bật:
| Thông số / Ngành | Giá trị / Đặc điểm |
|---|---|
| Ngành ngân hàng | ROA và ROE cao tương đối so với trung bình toàn bộ doanh nghiệp. Ví dụ nửa đầu năm 2025, HDBank giữ ROE ~ 25,2 % toàn ngành. ROA của ngành ngân hàng quý I/2025: toàn ngành ~ 1,5 % Top ngân hàng về ROA năm 2024: Techcombank (2,38 %), MB (2,21 %) và LPBank (2,18 %) đứng đầu. |
| Toàn bộ doanh nghiệp lớn (Profit500 / VNR500) | Theo Vietnam Report, ROE bình quân của VNR500 năm 2022 là ~ 11,2 %. ROA và ROS có tăng lên so với những năm trước đối với khối kinh tế tư nhân và FDI. Ví dụ khu vực FDI có ROA ~ 8,4 %. |
| Ngành xây dựng – bất động sản | ROA trung bình thấp (theo một số bài phân tích ngành xây dựng niêm yết) khoảng ~ 1.29 %. ROE trung bình ngành ~ 5.40 %. |
Ngành có hiệu quả cao & bền vững tại Việt Nam
Dựa trên các báo cáo như Profit500, bảng xếp hạng VNR500, báo chí tài chính, có một số ngành nổi bật về ROA/ROE và được cho là giữ được hiệu quả tương đối bền:
| Ngành | Đặc điểm hiệu suất cao / bằng chứng | Tiềm năng bền vững / Ưu điểm |
|---|---|---|
| Ngân hàng thương mại cổ phần | Có nhiều ngân hàng đạt ROE ~ 20–25 % (HDBank, LPBank, VIB, MB…). ROA ngành khoảng ~ 1,5-2,5 % đối với các ngân hàng dẫn đầu. | Nhu cầu tín dụng còn lớn, biên lãi (NIM) và lợi nhuận dịch vụ ngoài lãi có thể mở rộng; sử dụng đòn bẩy vốn hợp lý; quản trị rủi ro nếu tốt sẽ giữ được hiệu quả. |
| Doanh nghiệp FDI (sản xuất / chế biến xuất khẩu) | Khối FDI có ROA cao hơn vùng khác (~ 8,4 %) trong xếp hạng lớn. ROE của khối này cũng vượt các khối nhà nước / tư nhân tại một số thời kỳ. | Ưu thế về công nghệ, vốn, quy mô; dễ tiếp cận thị trường quốc tế; cạnh tranh trên chi phí và chất lượng; có thể duy trì nếu môi trường đầu tư ổn định. |
| Thực phẩm – đồ uống | Trong các báo cáo Profit500, ngành thực phẩm – đồ uống thường nằm trong nhóm có ROA, ROE cao so với trung bình. | Nhu cầu trong nước ổn định, ít phụ thuộc biến động giá quốc tế so với nguyên liệu đầu vào cao cấp; thương hiệu & chất lượng có thể nâng cao biên lợi nhuận; tiềm năng mở rộng xuất khẩu. |
| Công nghệ thông tin / Viễn thông | Theo Profit500 năm 2019, Viễn thông – CNTT là một trong các ngành dẫn đầu về ROA/ROE. | Xu hướng số hóa & chuyển đổi số đang được đẩy mạnh; rào cản công nghệ nếu phát triển năng lực bản địa; nhu cầu thị trường cao. |
| Dược phẩm – y tế | Trong các đánh giá ngành, dược phẩm – y tế cũng nằm trong nhóm hiệu quả cao về ROA/ROE. | Y tế & chăm sóc sức khỏe là nhu cầu thiết yếu; nếu có sản phẩm có giá trị, bằng sáng chế / kiểm định, thương hiệu tốt thì khả năng duy trì lợi nhuận cao. |
Những ngành có hiệu suất thấp / rủi ro
Đồng thời, có những ngành có kết quả thấp hoặc biến động lớn:
-
Ngành xây dựng: ROA & ROE trung bình thấp, dao động mạnh.
-
Ngành năng lượng & khai khoáng: Theo tài liệu “Hiện trạng năng lực tài chính doanh nghiệp Việt Nam”, năng lượng & khai khoáng có sự giảm mạnh về ROA & ROE.
-
Ngành nhà nước (doanh nghiệp nhà nước) nhìn chung có ROE thấp, đôi khi âm.
Nhận xét về tính bền vững & những điểm cần theo dõi
Để ngành giữ được hiệu quả cao bền vững, cần lưu ý:
-
Chi phí vốn & đòn bẩy: Ngành nào dùng đòn bẩy nhiều (nợ cao) có ROE cao dễ bị ảnh hưởng nếu lãi suất tăng hoặc thanh khoản kém. Ngân hàng thường dùng đòn bẩy, nên rủi ro lãi suất, rủi ro tín dụng cần kiểm soát.
-
Biến động chi phí đầu vào: Ngành nhập khẩu nguyên liệu, ngành phụ thuộc giá năng lượng, biến động ngoại hối ảnh hưởng mạnh.
-
Cạnh tranh & công nghệ: CNTT, dược phẩm nếu không theo kịp công nghệ hoặc quy định sẽ bị tụt lại.
-
Yếu tố chính sách & pháp luật: Thay đổi luật thuế, quy định môi trường, giá đất/đầu tư có thể ảnh hưởng lớn đặc biệt trong ngành xây dựng, bất động sản, khai khoáng.
-
Tín hiệu dài hạn, xu hướng thị trường: Ngành có tăng trưởng ổn định, ít chu kỳ suy thoái, có nhu cầu ít bị ảnh hưởng bởi kinh tế vĩ mô.
