Mật ở vị trí nào? vai trò của mật? Các bệnh về mật
Trong cơ thể người, mật là một chất lỏng do gan tiết ra, được dự trữ trong túi mật và đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa, đặc biệt là tiêu hóa chất béo.
📍 Vị trí của mật trong cơ thể
| Thành phần | Vị trí cụ thể |
|---|---|
| Gan | Nằm ở phía trên bên phải ổ bụng, ngay dưới cơ hoành |
| Túi mật (gallbladder) | Nằm ngay dưới mặt dưới của gan, bên phải ổ bụng, phía dưới xương sườn |
| Ống mật (ống dẫn mật chung – common bile duct) | Dẫn mật từ túi mật đổ vào tá tràng (phần đầu của ruột non) |
🧪 Vai trò của mật trong cơ thể
-
Tiêu hóa chất béo:
-
Mật nhũ hóa mỡ (biến chất béo thành giọt nhỏ hơn), giúp men lipase phân giải dễ dàng.
-
-
Thải độc – đào thải sắc tố mật (bilirubin):
-
Gan chuyển hóa hemoglobin cũ thành bilirubin, đẩy ra ngoài qua mật.
-
-
Điều hòa pH – hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu (A, D, E, K)
🩺 Khi nào mật có vấn đề?
| Bệnh lý liên quan | Triệu chứng |
|---|---|
| Sỏi mật | Đau vùng hạ sườn phải, buồn nôn, sốt, vàng da |
| Viêm túi mật | Đau cấp tính, sốt, đau lan lên vai phải |
| Ứ mật – tắc ống mật | Vàng da, ngứa, phân bạc màu, nước tiểu sẫm |
| Thiếu mật (sau cắt túi mật) | Tiêu chảy mỡ, kém hấp thu vitamin tan trong dầu |
🧘 Đông y nói gì về mật?
Trong Đông y, mật (đởm) là phủ đứng cặp với gan (can). Mật không chỉ là dịch tiêu hóa mà còn liên quan đến:
-
Sự quyết đoán – can đảm
-
Khí huyết – thải độc
-
Nếu đởm khí yếu: dễ lo âu, sợ hãi, quyết đoán kém
-
Nếu đởm thấp nhiệt: đắng miệng, mất ngủ, vàng da
✅ Tóm lại:
Mật là dịch tiêu hóa do gan tiết ra, dự trữ ở túi mật nằm ngay dưới gan, đổ vào tá tràng để tiêu hóa chất béo. Mật còn đóng vai trò thải độc, hấp thu vitamin và trong Đông y là biểu hiện của can đảm và quyết đoán.
