Danh sách các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý từ năm 2015 đến 2024

Dưới đây là danh sách các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý từ năm 2015 đến 2024, cùng với mô tả ngắn gọn về công trình nghiên cứu được vinh danh:

🧪 Danh sách Nobel Vật lý 2015–2024

2024

John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton: Được trao giải vì những khám phá và phát minh cơ bản cho phép học máy sử dụng mạng lưới thần kinh nhân tạo, đặt nền móng cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo hiện đại.

2023

Pierre Agostini, Ferenc Krausz, và Anne L'Huillier: Được vinh danh vì các phương pháp thực nghiệm tạo ra xung ánh sáng atto giây để nghiên cứu động lực học electron trong vật chất.

2022

Alain Aspect, John F. Clauser, và Anton Zeilinger: Được trao giải vì các thí nghiệm với các photon vướng víu, thiết lập sự vi phạm bất đẳng thức Bell và tiên phong trong khoa học thông tin lượng tử.

2021

Syukuro Manabe và Klaus Hasselmann: Được trao một nửa giải thưởng vì việc lập mô hình vật lý của khí hậu Trái Đất, định lượng độ biến động và dự đoán một cách đáng tin cậy về sự ấm lên toàn cầu.
Giorgio Parisi: Nhận nửa giải thưởng còn lại vì khám phá tác động qua lại của sự rối loạn và dao động trong các hệ thống vật lý, từ quy mô nguyên tử đến hành tinh.

2020

Roger Penrose: Được trao một nửa giải thưởng vì chứng minh rằng sự hình thành hố đen là một dự đoán mạnh mẽ của thuyết tương đối rộng.
Reinhard Genzel và Andrea Ghez: Chia sẻ nửa giải thưởng còn lại vì phát hiện ra một vật thể siêu khối lượng nhỏ gọn ở trung tâm thiên hà của chúng ta.

2019

James Peebles: Nhận một nửa giải thưởng vì các khám phá lý thuyết về vũ trụ học vật lý.
Michel Mayor và Didier Queloz: Chia sẻ nửa giải thưởng còn lại vì phát hiện ra một ngoại hành tinh có quỹ đạo quay quanh một ngôi sao giống mặt trời.

2018

Arthur Ashkin: Nhận một nửa giải thưởng vì phát triển nhíp quang học và ứng dụng nó vào các hệ thống sinh học.
Gérard Mourou và Donna Strickland: Chia sẻ nửa giải thưởng còn lại vì phát triển phương pháp tạo ra các xung laser cực ngắn và cường độ cao.

2017

Rainer Weiss, Barry C. Barish, và Kip S. Thorne: Được trao giải vì những đóng góp quyết định cho đài quan trắc sóng hấp dẫn LIGO và việc quan sát sóng hấp dẫn.

2016

David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane, và J. Michael Kosterlitz: Được vinh danh vì các khám phá lý thuyết về các pha topo và chuyển pha topo trong vật lý vật chất ngưng tụ.

2015

Takaaki Kajita và Arthur B. McDonald: Được trao giải vì việc phát hiện ra dao động của neutrino, cho thấy neutrino có khối lượng.

Dự đoán người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2025

Dự đoán người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2025 là một thách thức, do quy trình xét duyệt nghiêm ngặt và bí mật của Ủy ban Nobel. Tuy nhiên, dựa trên xu hướng nghiên cứu gần đây, các giải thưởng danh giá và mức độ ảnh hưởng trong cộng đồng khoa học, một số nhà khoa học và lĩnh vực sau đây được xem là ứng viên tiềm năng:

🔬 Ứng viên tiềm năng cho Nobel Vật lý 2025

1. David Deutsch & Peter Shor – Điện toán lượng tử

David Deutsch: Giáo sư tại Đại học Oxford, được coi là cha đẻ của điện toán lượng tử.
Peter Shor: Giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), nổi tiếng với thuật toán Shor, một bước đột phá trong lĩnh vực điện toán lượng tử.

2. Pablo Jarillo-Herrero, Allan H. MacDonald & Rafi Bistritzer – Vật liệu graphene xoắn

Pablo Jarillo-Herrero: Giáo sư tại MIT, dẫn đầu nghiên cứu về "twistronics", khám phá tính siêu dẫn trong graphene hai lớp xoắn.
Allan H. MacDonald: Giáo sư tại Đại học Texas, Austin, đóng góp lý thuyết về các tính chất điện tử của vật liệu hai chiều.
Rafi Bistritzer: Nhà nghiên cứu tại Đại học Tel Aviv, Israel, đồng tác giả trong việc phát hiện góc xoắn "ma thuật" trong graphene.

3. Christoph Gerber, Gerd Binnig & Calvin Quate – Kính hiển vi lực nguyên tử (AFM)

Christoph Gerber: Nhà khoa học người Thụy Sĩ, đồng phát minh ra kính hiển vi lực nguyên tử, công cụ cách mạng hóa quan sát thế giới nano.
Gerd Binnig: Nhà vật lý người Đức, đã đoạt giải Nobel Vật lý năm 1986 cho việc phát minh kính hiển vi quét chui hầm (STM).
Calvin Quate: Nhà vật lý người Mỹ, đồng phát minh kính hiển vi lực nguyên tử.

4. John B. Pendry – Vật liệu siêu vật chất và "áo choàng tàng hình"

John B. Pendry: Giáo sư tại Đại học Imperial College London, tiên phong trong nghiên cứu về siêu vật chất và phát triển lý thuyết về "áo choàng tàng hình", sử dụng vật liệu có khả năng bẻ cong ánh sáng để làm cho vật thể trở nên vô hình

5. Sara Seager – Tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất

Sara Seager: Giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), tiên phong trong việc phát triển các phương pháp phân tích khí quyển của các hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời để tìm kiếm dấu hiệu của sự sống.

📅 Thời gian công bố giải thưởng

Giải Nobel Vật lý năm 2025 dự kiến sẽ được công bố vào ngày 7 tháng 10 năm 2025, lúc 11:45 CEST (16:45 giờ Hà Nội). Bạn có thể theo dõi trực tiếp trên trang web chính thức của Nobel tại nobelprize.org