🧩 Bài toán cắt nhau phương pháp chứng minh phản chứng
Trên mặt phẳng, cho 2n điểm phân biệt, trong đó:
n điểm nằm trên đường thẳng d1
n điểm còn lại nằm trên đường thẳng d2 song song với d1
Không có ba điểm nào thẳng hàng, và không có hai điểm nào trùng nhau theo phương ngang.
Chứng minh rằng: Luôn có thể nối các điểm trên d1 với các điểm trên d2 (theo từng cặp) sao cho:
Mỗi điểm nối với đúng một điểm thuộc đường còn lại
Không có hai đoạn nối nào cắt nhau
🧠 Hướng dẫn tư duy giải – theo 3 bước:
✅ Bước 1. Xét tất cả các cách nối
-
Có n! cách nối 1–1 giữa n điểm trên d1 và n điểm trên d2.
-
Mỗi cách nối sinh ra n đoạn thẳng.
-
Ta chọn một cách nối tối ưu, ví dụ có tổng độ dài đoạn nối là nhỏ nhất.
Gọi cách nối này là T.
✅ Bước 2. Giả sử tồn tại hai đoạn cắt nhau
Giả sử trong cách nối T, tồn tại hai đoạn:
-
A1B1 và A2B2 cắt nhau tại một điểm trong mặt phẳng
(Ai thuộc d1, Bi thuộc d2)
⟶ Do hai đoạn cắt nhau, tức là:
-
Thứ tự A1,A2 theo trục hoành ngược với thứ tự B1,B2
-
Nói cách khác: cặp nối bị "chéo"
✅ Bước 3. Tạo cách nối mới và chứng minh mâu thuẫn
Thay vì nối như cũ, ta hoán đổi:
-
Dùng đoạn: A1B2
→ Về hình học:
Do các điểm Ai và Bi không trùng hoành độ, và nằm trên hai đường thẳng song song, thì:
-
Các đoạn A1B2 và A2B1 sẽ không cắt nhau
-
Và tổng độ dài mới sẽ nhỏ hơn tổng cũ (theo bất đẳng thức tam giác)
⟹ Mâu thuẫn với giả thiết rằng cách nối T là tối ưu (có tổng độ dài nhỏ nhất).
✅ Kết luận:
⟹ Vậy nên tồn tại ít nhất một cách nối các điểm giữa hai đường song song mà không có hai đoạn nào cắt nhau.
📌 Bài học rút ra:
-
Khi có hai tập điểm phân biệt và cần ghép từng cặp sao cho không giao nhau, hãy thử:
-
Sắp xếp các điểm theo thứ tự
-
Áp dụng ghép tăng dần → sẽ tạo thành các đoạn không chéo nhau
-
Áp dụng nguyên lý cực trị + phản chứng nếu cần chứng minh sự tồn tại
-