Bài toán ví dụ về Spherical lens (thấu kính cầu)
Dưới đây là một ví dụ bài toán thực tế liên quan đến khối thấu kính cầu (spherical lens) – một dạng giao nhau giữa hai hình cầu, thường gặp trong quang học và tính thể tích không gian giao nhau.
📘 Ví dụ: Tính thể tích phần giao của hai hình cầu
🔶 Đề bài:
Hai hình cầu giống hệt nhau có bán kính R=6 cm. Chúng cắt nhau sao cho khoảng cách giữa hai tâm là d=6 cm
Tính thể tích phần giao nhau giữa hai hình cầu – gọi là khối thấu kính cầu (spherical lens).
🧠 Phân tích:
-
Vì d=R/2=6/2=3, nên hai hình cầu cắt nhau tại nửa bán kính, tạo thành một khối thấu kính cầu đối xứng.
-
Mỗi hình cầu sẽ tạo ra một nắp cầu (spherical cap) trong phần giao nhau, có chiều cao h=R−d.
📐 Thể tích của một nắp cầu:
Vna˘ˊp=πh^2/3(3R−h)
Thay số:V=π⋅3^2/3(3⋅6−3)=π⋅3⋅(18−3)=π⋅3⋅15=45π cm3
➡️ Mỗi nắp: 45π, hai nắp: Vgiao=2⋅45π=90π≈282.74 cm3
✅ Kết luận:
Thể tích phần giao (thấu kính cầu) là: 90π≈282.74 cm3