Cột sống - trung tâm truyền dẫn thần kinh
cột sống vô cùng quan trọng với cơ thể – nó không chỉ là “trụ cột” vật lý mà còn là trung tâm truyền dẫn thần kinh sống còn. Dưới đây là những vai trò chính của cột sống:
🧠 1. Bảo vệ tủy sống – trung tâm thần kinh
-
Tủy sống là “đường cao tốc” truyền tín hiệu từ não đến toàn cơ thể.
-
Cột sống bao quanh và bảo vệ tủy sống khỏi chấn thương.
🏗️ 2. Chống đỡ cơ thể – trụ cột khung xương
-
Là “trục chính” nâng đỡ đầu, cổ, thân trên.
-
Giúp ta đứng thẳng, đi lại, xoay vặn linh hoạt.
-
Là nơi gắn kết các xương sườn, xương chậu, cơ bắp quan trọng.
🔄 3. Tạo sự linh hoạt và chuyển động
-
Cột sống gồm 33 đốt sống và các đĩa đệm giúp:
-
Cúi, ngửa, xoay người
-
Hấp thụ lực khi vận động (đi, chạy, nhảy...)
-
🩺 4. Ảnh hưởng đến nội tạng và sức khỏe tổng thể
-
Các dây thần kinh từ tủy sống chi phối hoạt động tim, phổi, dạ dày, gan, thận, cơ quan sinh dục…
-
Một sai lệch nhỏ ở cột sống có thể gây đau đầu, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ, rối loạn thần kinh thực vật...
🚨 Hậu quả khi cột sống tổn thương:
-
Gù, vẹo, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống
-
Đau mãn tính, yếu cơ, tê liệt, mất chức năng vận động
✅ Làm sao để bảo vệ cột sống?
-
Ngồi đúng tư thế, tránh cúi lâu hay vẹo người.
-
Tập thể dục nhẹ như yoga, bơi lội.
-
Tránh mang vật nặng sai cách.
-
Duy trì trọng lượng hợp lý, ăn giàu canxi – collagen.
🧩 Phân vùng cột sống và ảnh hưởng đến cơ quan nội tạng
Cột sống được chia thành 5 vùng chính, mỗi vùng liên kết với các cơ quan nội tạng thông qua các dây thần kinh tủy sống:
-
Cổ (C1–C8):
-
Điều khiển các cơ quan ở đầu và cổ như mắt, tai, mũi, miệng.
-
Dây thần kinh C3–C5 điều khiển cơ hoành, ảnh hưởng đến hô hấp.
-
-
Ngực (T1–T12):
-
Liên kết với tim, phổi, gan, dạ dày, thận và ruột non.
-
Ví dụ: T1–T4 ảnh hưởng đến tim và phổi; T5–T9 liên quan đến dạ dày và gan.
-
-
Thắt lưng (L1–L5):
-
Chi phối ruột già, bàng quang và các cơ quan sinh dục.
-
Ví dụ: L1–L2 liên quan đến ruột già; L3–L5 ảnh hưởng đến bàng quang và cơ quan sinh dục.
-
-
Cùng (S1–S5):
-
Điều khiển chức năng của ruột già, bàng quang và cơ quan sinh dục.
-
Dây thần kinh S2–S4 đặc biệt quan trọng trong kiểm soát tiểu tiện và sinh dục.
-
-
Cụt (Co1):
-
Liên quan đến vùng da quanh xương cụt.
-
🧬 Vai trò của hệ thần kinh tự chủ
Hệ thần kinh tự chủ bao gồm hai phần:
-
Hệ giao cảm:
-
Xuất phát từ đoạn T1–L2 của tủy sống.
-
Điều khiển phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy", ảnh hưởng đến tim, phổi, gan, dạ dày và ruột.
-
-
Hệ phó giao cảm:
-
Xuất phát từ dây thần kinh sọ não và đoạn S2–S4 của tủy sống.
-
Điều khiển trạng thái "nghỉ ngơi và tiêu hóa", ảnh hưởng đến tiêu hóa, tiểu tiện và sinh dục.
-
📌 Tầm quan trọng của việc bảo vệ cột sống
Bất kỳ tổn thương hoặc sai lệch nào ở cột sống đều có thể ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng tương ứng, gây ra các triệu chứng như đau, rối loạn chức năng hoặc bệnh lý. Do đó, việc duy trì tư thế đúng, tập luyện thể dục đều đặn và chăm sóc cột sống là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe tổng thể.
