Hai mô hình nổi tiếng về hạnh phúc - ý nghĩa cuộc sống (Perma và Ikigai)
Dưới đây là hai mô hình nổi tiếng về hạnh phúc và ý nghĩa cuộc sống: PERMA (theo tâm lý học tích cực) và Ikigai (triết lý sống của Nhật Bản). Mỗi mô hình giúp ta tiếp cận hạnh phúc một cách có hệ thống, bền vững và sâu sắc.
🌈 I. Mô hình PERMA – Martin Seligman (Tâm lý học tích cực)
PERMA là viết tắt của 5 yếu tố tạo nên hạnh phúc bền vững, được nhà tâm lý học Martin Seligman đưa ra:
| Thành phần | Ý nghĩa | Câu hỏi định hướng |
|---|---|---|
| P – Positive Emotions | Cảm xúc tích cực như niềm vui, lòng biết ơn, hy vọng, yêu thương | "Bạn có tìm kiếm và trân trọng những khoảnh khắc nhỏ hạnh phúc mỗi ngày không?" |
| E – Engagement | Sự đắm chìm, "dòng chảy" (flow) khi làm điều gì đó bạn yêu thích | "Bạn có đang làm việc hoặc hoạt động gì khiến bạn quên cả thời gian?" |
| R – Relationships | Các mối quan hệ yêu thương, gắn bó, hỗ trợ | "Bạn có người để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn không?" |
| M – Meaning | Cảm giác sống có mục đích, thuộc về điều gì đó lớn hơn bản thân | "Điều gì khiến bạn cảm thấy cuộc đời mình có ý nghĩa?" |
| A – Accomplishment | Thành tựu, sự phát triển và cảm giác tiến bộ | "Bạn có cảm thấy mình đang trưởng thành và đạt được mục tiêu không?" |
🔎 Ứng dụng thực tế:
→ Mỗi ngày tự kiểm tra: "Hôm nay mình đã trải nghiệm được bao nhiêu yếu tố trong PERMA?"
→ Ghi lại 3 điều tốt đẹp/nghĩa lý/nghệ thuật mình đã làm hôm nay.
🌸 II. Mô hình Ikigai – Triết lý sống của người Nhật
Ikigai (生き甲斐) nghĩa là: “Lý do để sống dậy mỗi sáng”.
Nó nằm ở giao điểm của 4 yếu tố:
| Thành phần | Vai trò |
|---|---|
| ❤️ Cái bạn yêu thích (Passion) | Mang lại đam mê, cảm xúc tích cực |
| 💡 Cái bạn giỏi (Profession) | Tăng tự tin, cảm giác có giá trị |
| 🌍 Cái thế giới cần (Mission) | Gắn với mục tiêu lớn, cảm giác cống hiến |
| 💰 Cái có thể kiếm tiền (Vocation) | Giúp bạn sống ổn định và phát triển lâu dài |
👉 Ikigai = giao điểm của 4 yếu tố đó.
🎯 Nếu thiếu 1 yếu tố, bạn có thể đam mê mà nghèo, giỏi mà vô nghĩa, có tiền mà vô hồn, hoặc sống vì người khác mà đánh mất mình.
🔄 So sánh nhanh
| Mô hình | Xuất phát từ | Tập trung vào | Mục tiêu cuối cùng |
|---|---|---|---|
| PERMA | Tâm lý học tích cực phương Tây | Cảm xúc, quan hệ, thành tựu | Tăng cảm giác hạnh phúc và thịnh vượng nội tâm |
| Ikigai | Triết lý sống Nhật Bản | Ý nghĩa sống và sứ mệnh cá nhân | Tìm ra "lý do để sống mỗi ngày", hạnh phúc gắn với sứ mệnh |
🎁 Gợi ý ứng dụng
-
✍️ Viết nhật ký Ikigai mỗi tuần: Điều gì bạn làm thấy vui, thấy giỏi, thấy có ích và có thể tạo giá trị?
-
🧘 Thực hành PERMA mỗi ngày: Đặt câu hỏi mỗi sáng hoặc tối để rà soát 5 yếu tố.
-
💬 Kết hợp cả hai mô hình để vừa sống có ý nghĩa, vừa hạnh phúc và trọn vẹn.
