IMF do các quốc gia nào đóng góp? tỷ lệ bao nhiêu?
Nếu Việt Nam vỡ nợ thì IMF/quốc tế sẽ cứu trợ thế nào? Việt Nam phải hi sinh gì?
(1) Nếu Việt Nam vỡ nợ thì IMF/ quốc tế sẽ cứu trợ thế nào? và (2) Việt Nam phải hy sinh những gì để đổi lấy cứu trợ?
1. Nếu Việt Nam vỡ nợ thì được cứu trợ thế nào?
-
Nguồn cứu trợ chính: IMF, Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), hoặc song phương (Nhật, Trung Quốc, Mỹ, EU).
-
Quy mô gói cứu trợ: phụ thuộc vào quota của Việt Nam trong IMF (hiện quota của VN ~1,15 tỷ SDR ≈ 1,5 tỷ USD). Tuy nhiên, IMF có thể cho vay gấp nhiều lần quota, nhất là khi nguy cơ khủng hoảng lan rộng khu vực.
-
Hình thức hỗ trợ:
-
IMF cho vay ngoại tệ (USD, SDR) để trả nợ nước ngoài và nhập khẩu thiết yếu.
-
Các tổ chức khác (WB, ADB) có thể tài trợ thêm cho hạ tầng – phúc lợi để giảm tác động xã hội.
-
Có thể đi kèm tái cơ cấu nợ (giãn nợ, hoán đổi nợ).
-
2. Việt Nam sẽ phải “hy sinh” những gì?
Nếu muốn được cứu trợ, Việt Nam chắc chắn sẽ phải chấp nhận các điều kiện khắc nghiệt, tương tự Argentina, Hy Lạp, Hàn Quốc nhưng “đo ni đóng giày” cho bối cảnh Việt Nam:
a) Chính sách tài khóa – ngân sách
-
Cắt giảm chi tiêu công: giảm trợ cấp điện, xăng dầu, y tế, giáo dục.
-
Tăng thuế: VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thậm chí cả thuế thu nhập.
-
Giảm bội chi ngân sách, cắt các dự án đầu tư công không cấp thiết.
b) Chính sách tiền tệ
-
Có thể phải thả nổi hoàn toàn VND → đồng nội tệ mất giá, lạm phát tăng.
-
Tăng lãi suất để chống lạm phát, nhưng doanh nghiệp và người dân khó vay vốn.
-
Giảm can thiệp hành chính vào hệ thống ngân hàng, cho phép vốn ngoại tham gia mạnh hơn.
c) Cải cách cơ cấu
-
Tư nhân hóa mạnh mẽ doanh nghiệp nhà nước (DNNN), kể cả các tập đoàn lớn trong năng lượng, viễn thông, tài chính.
-
Mở cửa thị trường cho các công ty nước ngoài tham gia sâu hơn.
-
Cải cách hệ thống hưu trí, bảo hiểm xã hội (có thể tăng tuổi nghỉ hưu, giảm mức chi trả).
-
Minh bạch hóa tài chính công, chống tham nhũng mạnh tay.
d) Hy sinh về xã hội và chính trị
-
Người dân sẽ chịu gánh nặng: giá cả tăng, trợ cấp giảm, thất nghiệp tăng.
-
Nguy cơ bất ổn xã hội (biểu tình, đình công) nếu “liều thuốc IMF” quá khắc nghiệt.
-
Chính phủ mất một phần quyền tự chủ chính sách: IMF cử chuyên gia sang giám sát, quyết định giải ngân theo tiến độ cải cách.
3. Kịch bản khả dĩ
-
Nếu Việt Nam vỡ nợ, kịch bản gần nhất sẽ giống Argentina 2018 hơn là Hy Lạp, vì ta có đồng nội tệ riêng (VND).
-
Nghĩa là: đồng VND mất giá mạnh, lạm phát cao, IMF + các tổ chức quốc tế cho vay hàng chục tỷ USD, nhưng đi kèm cải cách DNNN và thắt chặt tài khóa.
-
Khác biệt: Việt Nam có dân số trẻ, thị trường lớn, vị trí chiến lược → nên nếu cải cách quyết liệt như Hàn Quốc 1997, có thể phục hồi và bật lên mạnh mẽ.
✅ Tóm lại:
-
Nếu Việt Nam vỡ nợ, IMF sẽ cứu trợ bằng USD/SDR + yêu cầu tái cơ cấu nợ.
-
Đổi lại, ta phải cắt trợ cấp, tăng thuế, tư nhân hóa DNNN, mở cửa thị trường, giảm phúc lợi.
-
Người dân sẽ chịu ảnh hưởng nặng trong ngắn hạn, nhưng nếu cải cách thành công thì về dài hạn lại có thể bứt phá như Hàn Quốc.
