Tế bào gốc là gì? ở đâu trong cơ thể?
Tuyệt vời, mình sẽ giải thích một cách ngắn gọn – dễ hiểu – chính xác nhé.
✅ 1. Tế bào gốc là gì?
Tế bào gốc (stem cell) là loại tế bào đặc biệt trong cơ thể, có 2 khả năng nổi bật:
-
Tự tái tạo: có thể phân chia để tạo ra bản sao của chính nó.
-
Biệt hóa: có thể biến thành nhiều loại tế bào chuyên biệt (tế bào máu, da, thần kinh, cơ tim...).
👉 Nhờ đó, tế bào gốc đóng vai trò quan trọng trong phát triển phôi thai, tái tạo mô, và chữa lành tổn thương.
✅ 2. Tế bào gốc có ở đâu trong cơ thể?
Tùy theo giai đoạn phát triển mà tế bào gốc được tìm thấy ở các vị trí khác nhau:
🧫 a. Trong phôi thai (tế bào gốc phôi – embryonic stem cell):
-
Nguồn: từ phôi người khoảng 5–7 ngày tuổi.
-
Đặc điểm: là tế bào gốc toàn năng (totipotent hoặc pluripotent), có thể biệt hóa thành mọi loại tế bào trong cơ thể.
-
Ứng dụng nghiên cứu cao, nhưng gây tranh cãi đạo đức.
🧍♂️ b. Trong cơ thể người trưởng thành (tế bào gốc trưởng thành – adult stem cell):
-
Tồn tại ở nhiều mô để sửa chữa – tái tạo khi bị tổn thương.
| Vị trí | Loại tế bào gốc | Chức năng biệt hóa |
|---|---|---|
| Tủy xương | Tế bào gốc tạo máu (HSC) | Sinh ra hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu |
| Mỡ (mô mỡ) | Tế bào gốc trung mô (MSC) | Thành xương, sụn, mỡ, cơ |
| Da | Tế bào gốc biểu bì | Tái tạo da, nang lông |
| Não | Tế bào gốc thần kinh | Sinh neuron, tế bào thần kinh đệm |
| Răng sữa, nhau thai, dây rốn | Tế bào gốc trẻ nhỏ | Nguồn tế bào gốc dồi dào, ít vấn đề đạo đức |
🔁 3. Tế bào gốc cảm ứng (iPS) – công nghệ hiện đại
-
Là tế bào bình thường (như da) được “lập trình ngược” về trạng thái giống tế bào gốc phôi.
-
Do nhà khoa học Nhật Bản Shinya Yamanaka phát minh – đạt Nobel 2012.
-
Không gây tranh cãi đạo đức → mở ra tương lai y học tái tạo.
