Thận - Nhà máy lọc máu tự nhiên - Các bệnh liên quan đến thận
Thận là một trong những cơ quan sống còn của cơ thể, đóng vai trò như “máy lọc máu tự nhiên”, điều chỉnh nhiều chức năng sống quan trọng liên quan đến máu, huyết áp, điện giải và thải độc.
🔍 I. Chức năng chính của THẬN trong cơ thể
1. 💧 Lọc máu – thải độc
-
Loại bỏ cặn bã, độc tố, ure, creatinin từ máu ra nước tiểu.
-
Giúp cân bằng nội môi, duy trì môi trường bên trong ổn định.
2. ⚖️ Điều hòa nước và điện giải
-
Giữ cân bằng natri, kali, canxi, magie, phosphate.
-
Ngăn tình trạng mất nước hoặc ứ nước.
3. 💓 Điều hòa huyết áp
-
Tiết ra renin, một enzyme tham gia vào cơ chế tăng huyết áp khi cần thiết.
-
Thận tổn thương → huyết áp cao ngược lại gây hại thận → vòng xoắn bệnh lý.
4. 💉 Tạo hồng cầu
-
Thận tiết erythropoietin, kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu.
-
Người suy thận thường bị thiếu máu kéo dài.
5. 🧬 Chuyển hóa vitamin D
-
Thận chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động → hấp thu canxi → giúp xương chắc khỏe.
-
Suy thận lâu ngày → loãng xương, gãy xương dễ.
6. ☯️ Cân bằng độ pH máu
-
Giữ cho máu không quá toan (axit) hay kiềm → ổn định chức năng sống.
🚨 II. Các bệnh thường gặp ở thận
1. 🧫 Viêm cầu thận
-
Do nhiễm khuẩn, tự miễn → thận viêm, phù, tiểu đạm, tăng huyết áp.
-
Nếu không chữa kịp → dễ chuyển thành suy thận mạn.
2. 💥 Sỏi thận – sỏi tiết niệu
-
Do lắng đọng canxi, oxalat, acid uric → gây đau quặn thận, tiểu buốt, tiểu ra máu.
3. 🩸 Suy thận cấp và mạn
-
Cấp: Thận mất chức năng tạm thời (do sốc, thuốc độc thận, mất máu…).
-
Mạn: Thận thoái hóa từ từ, không hồi phục → cần lọc máu hoặc ghép thận.
4. 🧪 Hội chứng thận hư
-
Thận rò rỉ nhiều protein qua nước tiểu → phù nặng, tăng mỡ máu.
-
Hay gặp ở cả trẻ em và người lớn.
5. 😨 Thận đa nang
-
Bệnh di truyền, có nhiều nang nước trong thận → tăng kích thước, giảm chức năng thận theo thời gian.
6. 🔬 Ung thư thận
-
Loại thường gặp: Carcinoma tế bào thận (RCC).
-
Triệu chứng: tiểu máu, đau vùng hông lưng, sờ thấy khối u.
7. 🧊 Nhiễm trùng đường tiết niệu trên (viêm thận – bể thận)
-
Do vi khuẩn ngược dòng từ bàng quang lên thận → sốt cao, lạnh run, tiểu buốt.
📌 Cảnh báo sớm thận có vấn đề:
-
Mệt mỏi, da xanh, thiếu máu
-
Phù mặt, phù chân, nhất là sáng ngủ dậy
-
Tiểu đêm nhiều, tiểu ít, tiểu ra bọt
-
Tăng huyết áp không rõ nguyên nhân
-
Đau lưng vùng thắt lưng
-
Ngứa da, khô miệng, hôi miệng như mùi ure
