Dưới đây là phần tóm tắt ngắn gọn – súc tích – đầy đủ về “Bình Ngô sách” của Nguyễn Trãi, một văn kiện chiến lược quan trọng trong khởi nghĩa Lam Sơn:
📜 TÓM TẮT “BÌNH NGÔ SÁCH” – NGUYỄN TRÃI
✅ 1. Tác giả & hoàn cảnh sáng tác
-
Tác giả: Nguyễn Trãi (1380–1442)
-
Thời điểm: Khoảng năm 1417–1418, ngay sau khi ông theo Lê Lợi khởi nghĩa tại Lam Sơn.
-
Hoàn cảnh: Nghĩa quân còn yếu, lực lượng nhỏ, đang ẩn mình ở vùng núi Thanh Hóa. Nguyễn Trãi được Lê Lợi mời về làm mưu sĩ, và ông dâng “Bình Ngô sách” làm kế sách kháng Minh.
✅ 2. Mục tiêu & nội dung chính
“Bình Ngô sách” là một bản cương lĩnh chiến lược toàn diện, trình bày kế hoạch đánh đuổi giặc Minh, giành độc lập cho Đại Việt. Gồm các nội dung chính:
🔹 a) Tư tưởng chỉ đạo:
-
Đề cao “đại nghĩa” và “nhân nghĩa” làm gốc cho việc khởi nghĩa.
-
Khẳng định sự phi nghĩa của giặc Minh và tính chính danh của khởi nghĩa Lam Sơn.
🔹 b) Đánh giá tình hình:
-
Phân tích ưu – nhược điểm của ta và địch:
-
Ta ít quân nhưng có lòng dân, chính nghĩa.
-
Địch mạnh nhưng tàn bạo, bị dân oán ghét.
-
🔹 c) Kế hoạch kháng chiến:
-
Tuyệt đối tránh đánh nhanh thắng nhanh.
→ Chủ trương: “dùng lối đánh lâu dài, đánh vào lòng người, lấy nông thôn bao vây thành thị.” -
Khuyên xây dựng căn cứ địa ở vùng núi, tích trữ lương thảo, kết hợp đấu tranh vũ trang với tuyên truyền tâm lý.
🔹 d) Kế sách chiêu hiền đãi sĩ:
-
Khuyên Lê Lợi trọng dụng nhân tài, không phân biệt xuất thân.
→ Gợi ý hình thành đội ngũ mưu sĩ, tướng lĩnh, nhà nho, thầy thuốc cùng chung chí hướng.
✅ 3. Ý nghĩa lịch sử
-
Là cương lĩnh kháng chiến đầu tiên của nghĩa quân Lam Sơn.
-
Xác định rõ con đường đi đến thắng lợi: "lấy nhân nghĩa thắng hung tàn – lấy chí nhân thay cường bạo".
-
Đặt nền móng tư tưởng cho kháng chiến và cả văn học – chính trị Đại Việt sau này.
✅ 4. Kết tinh tư tưởng Bình Ngô Sách
-
Sau 10 năm kháng chiến thắng lợi, Nguyễn Trãi viết tiếp “Bình Ngô đại cáo” năm 1428 – coi như tuyên ngôn độc lập, cũng bắt nguồn từ tư tưởng của “Bình Ngô sách”.
📝 Tóm lược một dòng:
“Bình Ngô sách” là kế sách vĩ đại – xác lập chiến lược toàn diện để kháng Minh, giành độc lập trên nền tảng nhân nghĩa và lòng dân, mở đầu cho thắng lợi vĩ đại của khởi nghĩa Lam Sơn.
