Tóm tắt về biến dạng chất rắn - lực đàn hồi- định luật Hooke
✅ I. Biến dạng chất rắn
🔹 1. Biến dạng là gì?
Là hiện tượng hình dạng hoặc kích thước của chất rắn bị thay đổi khi chịu tác dụng của lực bên ngoài.
🔹 2. Các loại biến dạng thường gặp:
| Loại biến dạng | Mô tả | Ví dụ |
|---|---|---|
| Biến dạng đàn hồi | Vật trở lại hình dạng ban đầu khi không còn lực tác dụng | Lò xo bị kéo giãn, dây cao su |
| Biến dạng vĩnh viễn | Vật không trở lại hình dạng ban đầu | Sắt bị uốn cong, đất bị nén lâu |
| Biến dạng kéo giãn | Thay đổi chiều dài | Kéo căng sợi dây |
| Biến dạng nén | Giảm chiều dài do bị ép | Lò xo bị nén lại |
| Biến dạng uốn | Cong vật thể | Gập thanh nhôm |
✅ II. Lực đàn hồi
🔹 1. Định nghĩa:
Là lực xuất hiện trong chất rắn bị biến dạng đàn hồi, chống lại nguyên nhân gây biến dạng và có xu hướng đưa vật trở lại trạng thái ban đầu.
🔹 2. Lực đàn hồi của lò xo – Định luật Hooke
Fdh=k⋅∣Δl∣
Trong đó:
-
Fdh: lực đàn hồi (N)
-
k: độ cứng của lò xo (N/m)
-
Δl=l−l0: độ biến dạng (độ giãn hoặc nén)
-
: chiều dài khi biến dạng
-
l0: chiều dài tự nhiên (không bị biến dạng)
👉 Chiều của lực đàn hồi:
-
Luôn ngược chiều với chiều biến dạng
-
Ví dụ: lò xo bị kéo → lực đàn hồi hướng vào; bị nén → lực đàn hồi hướng ra.
🔹 3. Điều kiện áp dụng:
-
Biến dạng nhỏ
-
Trong giới hạn đàn hồi (vật còn có khả năng trở lại trạng thái cũ)
✅ III. Ứng dụng thực tế của lực đàn hồi
| Ứng dụng | Lực đàn hồi ở đâu? |
|---|---|
| Lò xo trong cân đồng hồ, xe máy | Tạo dao động, giảm chấn |
| Dây cao su, dây cung | Sinh công, tích trữ năng lượng |
| Ghế bật, ghế massage | Dùng lò xo đàn hồi để tạo cảm giác linh hoạt |
| Kẹp giấy, quần áo, clip | Sử dụng lực đàn hồi giữ chặt đồ vật |
| Các công trình xây dựng | Tính toán khả năng chịu lực đàn hồi của vật liệu |
