Tuyến Tùng vs Tuyến Yên ? chức năng?

Tuyến tùng và tuyến yên là hai tuyến nội tiết quan trọng trong não, giữ vai trò điều hòa nhiều chức năng sinh lý và tâm thần của cơ thể. Dưới đây là chức năng chính của từng tuyến:

---

🧠 1. Tuyến tùng (Pineal gland)

• Vị trí: Nằm sâu trong trung não, giữa hai bán cầu não.

• Chức năng chính:

  • Tiết hormone melatonin – điều hòa chu kỳ giấc ngủ – thức (nhịp sinh học ngày – đêm).

  • Ảnh hưởng đến tuổi dậy thì: Melatonin ức chế sự phát triển sớm của tuyến sinh dục. Khi tuyến tùng kém hoạt động → dậy thì sớm.

  • Liên quan đến tinh thần – trực giác (theo triết học/phật giáo gọi là "con mắt thứ ba").

  • Nhạy cảm với ánh sáng: ánh sáng ức chế melatonin, bóng tối kích thích tiết melatonin.

---

🧠 2. Tuyến yên (Pituitary gland)

• Vị trí: Nằm ở đáy não, ngay dưới vùng dưới đồi (hypothalamus), được coi là "chủ tuyến nội tiết".

• Chức năng chính: Tiết nhiều hormone điều khiển các tuyến nội tiết khác và chức năng của cơ thể:

a. Thùy trước tuyến yên:

• GH (hormone tăng trưởng) → phát triển chiều cao, cơ bắp.

• TSH → kích thích tuyến giáp.

• ACTH → kích thích tuyến thượng thận.

• FSH và LH → điều hòa hoạt động buồng trứng và tinh hoàn.

• Prolactin → kích thích tiết sữa sau sinh.

b. Thùy sau tuyến yên (dự trữ và phóng thích hormone do vùng dưới đồi tạo ra):

• Oxytocin → co bóp tử cung khi sinh, tiết sữa, gắn kết tình cảm.

• ADH (vasopressin) → điều hòa nước tiểu và huyết áp.

---

🔑 Tóm tắt dễ nhớ:

Tuyến tùng và tuyến yên cực kỳ quan trọng vì chúng điều khiển toàn bộ hệ nội tiết, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ, sự phát triển, sinh sản, trao đổi chất và thậm chí cả tâm trạng, hành vi.

---

🧠 1. Tuyến tùng quan trọng vì:

🔹 Điều khiển đồng hồ sinh học:

• Tiết melatonin giúp cơ thể biết khi nào nên ngủ và khi nào nên thức.

• Nếu rối loạn tuyến tùng → mất ngủ, mệt mỏi, suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ trầm cảm.

🔹 Ảnh hưởng đến dậy thì và lão hóa:

• Melatonin ức chế dậy thì sớm, đồng thời là chất chống oxy hóa mạnh → giúp làm chậm lão hóa.

🔹 Được xem là trung tâm tinh thần (trong nhiều nền văn hóa):

• Nhiều triết gia và y học cổ truyền coi đây là "con mắt thứ ba", nơi liên kết giữa ý thức – trực giác – tinh thần.

---

🧠 2. Tuyến yên quan trọng vì:

🔹 Là “chủ tướng” của hệ nội tiết:

• Điều khiển hoạt động của hầu hết các tuyến nội tiết khác: tuyến giáp, tuyến thượng thận, buồng trứng/tinh hoàn, v.v.

• Nếu tuyến yên bị rối loạn → mất kiểm soát toàn hệ nội tiết.

🔹 Giữ vai trò trong:

• Tăng trưởng (GH)

• Chuyển hóa năng lượng (TSH → tuyến giáp)

• Chống stress (ACTH → tuyến thượng thận)

• Sinh sản (FSH, LH)

• Sản xuất sữa và gắn kết cảm xúc (Prolactin, Oxytocin)

🔹 Rối loạn tuyến yên gây:

• Lùn hoặc khổng lồ (do GH)

• Vô sinh, rối loạn kinh nguyệt

• Suy giáp, suy tuyến thượng thận, v.v.

---

🧠 Tóm lại: